روابط دوجانبه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان (1400 1370)

جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان دو همسایه دیرینه با اشتراکات وپیوندهای تاریخی، قومی، فرهنگی، مذهبی، و آداب و رسوم مشترک همسایگی ولی با دو ایدئولوژی متفاوت در کنار هم هستند. جمهوری آذربایجان با داشتن منابع غنی نفت وگاز و اشتراکات یاد شده؛ برای ایران بسیار حائز اهمیت است. البته رویکرد آشکارا ضد دینی جمهوری آذربایجان پس از استقلال از اتحاد جماهیر شوروی سابق و بخصوص در دوران علی‌اف‌ها، منزوی کردن هویت اسلامی ‌ ‌ شیعی مردم این کشور، حرکت به سمت سکولاریسم سیاسی و فرهنگی از سوی دولت، تاکید بر ایدئولوژی پان‌آذری مبتنی بر قومیت ترکی ‌– آذری، روند رو به رشد روابط باکو با غرب و نیز با رژیم اسرائیل، که فقط به عرصه‌های فرهنگی محدود نبوده و در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی نیز دولت باکو، گرایش هم پیمانی استراتژیک با محور غرب یعنی ایالات متحده آمریکا، ناتو و رژیم صهیونیستی دارد؛ باعث سردتر شدن روابط فی مابین شده است. در این مقاله با استفاده از نظریه واقع‌گرایی تدافعی و به روش توصیفی تحلیلی، سیاست خارجی ایران و عوامل موثر بر آن مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تا به این پرسش پاسخ داده شود که چه عوامل مهمی در روابط دو کشور تاثیرگذار بوده است؟ دستاورد این پژوهش نشان میدهد که با وجود تیرگی روابط ولی برخی همکاری‌ها و تفاهمات مانند موضع مثبت جمهوری آذربایجان نسبت به برنامه هسته ای ایران و تنها نگذاشتن ایران در دوره‌ی تحریم‌های جامعه بین المللی علیه ایران، می‌تواند چشم انداز مثبتی از روابط دو کشور را رقم بزند.

bilateral relations between the islamic republic of iran and the republic of azerbaijan (1991 2021)

the islamic republic of iran and the republic of azerbaijan are two long standing neighbors with historical, ethnic, cultural, and common customs, but with two different ideologies. the republic of azerbaijan, having rich oil and gas resources of course, the openly anti religious approach of the republic of azerbaijan after its independence from the former soviet union, isolating the shiite islamic identity of the people of this country, moving towards political and cultural secularism on the part of the government, emphasizing pan azeri ideology based on turkish azeri ethnicity, the growing trend of baku’s relations with the west as well as with the israeli regime, which is not only limited to the cultural fields, but also in the economic, political and security fields, the tendency of the baku government. it has a strategic alliance with the western axis, namely the united states of america, nato and the zionist regime; it has made the relationship between them colder. in this article, using the theory of defensive realism and a descriptive analytical method, iran’s foreign policy and its influencing factors have been examined and analyzed. to answer this question, what important factors have been influential in the relations between the two countries? the result of this research shows that despite the bleakness of the relations, but some cooperation’s and understandings such as the positive position of the azerbaijan towards iran’s nuclear program and not leaving iran alone in the period of sanctions against iran. it can create a positive vision of the relations between the two countries.