التزام توسعه به جامعه‌پذیری بین‌المللیِ سیاست خارجی : نمونه کاوی ایران

نخستین مجرایِ جامعه‌پذیری بین‌المللی «سیاست خارجی» است. متولیان سیاست خارجی از طریق عرضه هنجارهای بین‌المللی در مجامع داخلی و با هدف درونی‌سازی آن‌ها دولت متبوعشان را به‌سوی «اجتماعی‌شدن» سوق می‌دهند. مهم‌ترین نتیجهِ جامعه‌پذیری بین‌المللی تسریع فرایند توسعه است. از علل ساختاریِ اجتماعی‌شدن یا غیراجتماعی‌شدنِ دولت‌ها «سیاست خارجی» است؛ زیرا ساخت سیاست خارجی مجموعه‌ای از بایدونبایدها، اصول و قواعدِ معرفتی برای کارگزاران پیرامون نظام بین‌الملل تعریف می‌کند که این گزاره‌ها می‌توانند عامل یا مانع پرورشِ اجتماعی دولت باشند. ایده پیوند جامعه‌پذیری بین‌المللی و توسعه با محوریت سیاست خارجی که روزنه‌ای جدید در مطالعات توسعه است، در مقاله پیشرو با مطالعه موردیِ ایران به بحث گذاشته می‌شود. اینکه «ساخت سیاست خارجی ج.ا.ایران چه نسبتی با جامعه‌پذیری بین‌المللی و توسعه دارد؟» پرسش اصلی ماست. در این راستا از نظریه سازه‌انگاری و روش تفهمی استفاده شده است. سیاست خارجی ایران در تبیین معرفت‌شناختی ما دارای سه ساحَت است: ساحَت مذهبی (نفی سلطه، دعوت، حمایت از مسلمانان و امت واحده)؛ ساحَت انقلابی (غرب‌ستیزی، آمریکاستیزی، صدور انقلاب و تغییر نظام بین‌الملل)؛ ساحَت مدرن (عدم مداخله، همزیستی مسالمت‌آمیز، عضویت در سازمان‌های بین‌المللی و پایبندی به حقوق بین‌الملل). ساحت‌هایِ اجتماعی مذکور به‌ترتیب سه گونه جامعه‌پذیریِ توسعه آفریده‌اند: «جامعه‌پذیری بین‌المللیِ مذهبی» (فراتوسعه‌گرا)؛ «جامعه‌پذیری بین‌المللیِ انقلابی» (ضدتوسعه)؛ «جامعه‌پذیری بین‌المللیِ ابزاری» (توسعه‌گرا). در این سال‌ها ساختارهای انقلابی و مذهبی بر ساختار مدرنِ سیاست خارجی ایران غلبه یافته‌اند؛ بگونه‌ای‌که هدف ایران غالباً «جامعه‌پذیرکردنِ» کشورها براساس اسلام‌گراییِ شیعه و انقلابی‌گریِ ایرانی است تا «جامعه‌پذیرشدن». نتیجه ساختار انقلابیمذهبیِ سیاست خارجی دشواری توسعه ایران به علت اِعمال محدودیت‌های اقتصادی و سیاسیِ جامعه بین‌الملل است.

The commitment of development to the international socialization of foreign policy and (Case Study: Iran)

The first channel of international socialization is &foreign policy&. The agents of foreign policy by presenting international norms in domestic assemblies with the aim of internalizing them are leading their governments towards &socialization&. State socialization is one of the transnational tools for the development of countries, but sometimes foreign policymakers take a nonsocial approach. The most important consequence of socialization, especially for developing countries, is the acceleration of the development process. One of the structural causes of the socialization of states is &foreign policy because the structure of foreign policy defines a set of guidelines, principles, and epistemological rules for foreign policymakers which can be a factor or an obstacle to international socialization. The idea of linking international socialization and development with a focus on foreign policy, which will be a new window into development studies, is discussed in this article with a case study of Iran. &What does the structure of the foreign policy of Iran have a relation with international socialization?& is Our main question. According to our explanation, Iran’s foreign policy has three atmospheres: religious atmosphere (antidomination, invitation and supporting of Muslims, unit Ommat); revolutionary atmosphere (antiwesternism, antiAmericanism, the export of revolution and change of international system); modern atmosphere (noninterference, peaceful coexistence, membership in international organizations and adherence to international law). These atmospheres respectively have created three different types of socialization: international religious socialization (postdevelopment); revolutionary international socialization (antidevelopment); institutional international socialization (developmentoriented). Therefore, Iran’s first goal in the international system is often &socializing& rather than &socialization.&