پژوهشی در نمادهای سیاسی و مذهبی سکه‌های سلسله نخست شاهان محلی فارس

مطالعۀ تاریخ ایران در دوران بعد از اسکندر، دورانی که تحت عنوان « هلنیسم» یاد می‌شود، فاقد منابع دست اول مکتوب است، از این رو برای بازسازی تاریخ حکومت‌های محلی این دوره، به‌خصوص فارس، از منابع قابل دسترس محلی استفاده می‌شود؛ بدون شک مفیدترین و قابل استنادترین منابع محلی این دوره سکه‌های ضرب شده از سوی شاهان محلی فارس است که نشان می‌دهد ایالت فارس برای مدتی از استقلال داخلی برخوردار و والیان آن از حکام محلی منطقه بودند.این پژوهش محدوده زمانی220 تا 140ق.م را، با نگرشی بر سکه‌های گروه نخست از شاهان فارس معروف به فرترکه (frataraka)، در برمی‌گیرد. مقاله پیش­رو به صورت میدانی و کتابخانه­ای انجام گرفته و از سکه‌های شاهان فارس در موزه‌های بانک سپه، ایران باستان و تماشاگه پول جمع‌آوری شده و مورد بررسی قرار گرفته است. ناگفته پیدا است این سکه‌ها در برگیرنده نمادهای سیاسی و مذهبی خاصی بوده که ریشه در گذشته والای خود دارد. نمادهای به کار رفته در سکه‌های فرترکه در قالب نوشته‌ها و اشکال مختلفی مانند درفش یا بیرق فرترکه، نیایشگر، کعبه زرتشت و... نمایان می‌شوند. در پس این نمادها و نشانه‌ها، ایدئولوژی حکومت شاهان فارس بر جامعه و اجرای اهداف سیاسی آنها نهان است. هدف از این پژوهش، بررسی این نمادها با روش توصیفی تحلیلی، از نظر مفاهیم و ارتباط آن با ایدئولوژی شاهان فارس برای رسیدن به اهداف سیاسی و مذهبی شان است.