تحلیلی بر تطور تاریخ نگاری محلی یزد( از آغاز تا پایان عصر صفوی)

شهر یزد از زمان تیموریان شاهد ظهور مورخان بزرگی در عرصه تاریخ‌نگاری محلی بوده‌است. تاریخ‌‎نگاری محلی یزد با حاشیه گرفتن از تاریخ نگاری محلی فارس رشد کرد و هم‌زمان با توسعه یک قدرت سیاسی، که تقریباً برای اولین بار در تاریخ آن بروز کرد، نخستین کتاب در تاریخ محلی یزد نیز تدوین شد . در آغاز سده نهم سنت تاریخ نویسی در یزد رشد بیشتری کرد و آثار ارزنده ای در تاریخ نگاری محلی آن پدید آمد. این آثار تمام ویژگی های کلی تاریخ نگاری محلی ایران را داشت با این تفاوت که حس استقلال طلبی در آنها پررنگ تر بوده و توجه اصلی نویسندگان تاریخ محلی به بناهای یزد و سازندگان آنها بوده است . هرچند در کنار آن به تاریخ سیاسی هم پرداخته اند. در این مقاله، با استفاده از منابع اصلی و به شیوه تحلیلی و توصیفی به این پرسش‌ها پاسخ داده می شود که علل اصلی رشد تاریخ نگاری محلی در این دوره چه بوده است؟  نویسندگان  و مخاطبین این آثار چه کسانی بوده اند؟ در پاسخ باید گفت که به نظر می رسد ،استقلال سیاسی و تاسیس سلسله های محلی نقش اساسی داشته و حمایت حاکمان سیاسی از نویسندگان زمینه تدوین این آثار را فراهم کرده است . از سویی، رونق اقتصادی زمینه را برای کسب معارف فراهم کرده و نویسندگان بسیاری در عرصه تولید متون تاریخی ظهور کرده و به دنبال آن اشتیاق به خواندن آثارشان در بین طبقه متوسط گسترش یافته است.

An Analysis of the Evolution of Local Historiography in Yazd(From the Beginning to the End of the Safavid Era)

Yazd since the Timurid period has witnessed the rise of great historians in the field of local historiography. Local historiography in Yazd has got its roots and grew from local historiography of Fars and simultaneously with the development of a political power that it took place almost for the first time in history the first book of Yazd local historiography was published. At the beginning of the ninth century, the tradition of historiography had grown in Yazd and valuable works of local historiography emerged. These works had all the general features of local histories, but the difference is that their sense of independence has been highlighted and the main focus of the authors of local history was on monuments of Yazd and their builders. However they paid attention to the political history as well. In this study, it has been tried to find the answer to the following questions by using primary sources and analytical and descriptive method: What were the main reasons for the growth of local historiography of this period? Who were the authors and the readers of those books? The answer seems to be that the political independence and founded a local dynasty had a major role in this regard and support of the political rulers of the authors of these works has provided the development. On the other hand, the economic boom has provided the groundwork for education and many writers have emerged in the field of historical texts and followed by the desire to read the works among  the middle class expanded.