نقش اقتصادی و مواصلاتیِ دهانه اروندروددر روابط حکومتهای محلیِ منطقه با خلافت عباسی

دهانه اروندرود آبراه سوق الجیشیِ مهمی بود که خلیجفارس را به بین النهرین متصل میکرد. گذشته از حکومتهای محلی باستانی خاراکس و خاراسن، در دوره اسلامی نیز حکومتهای محلی و نهضتهایی از قبیل زنگیان، قرامطه و بریدیان در این منطقه به قدرت رسیدند. با آنکه به نظر نمیرسد که از نظر تعداد لشکریان قدرت نظامیِ چندانی داشته اند، اما توانستند تاثیرات عمیقی بر اوضاعِ خلافت عباسی بنهند. این مقاله درپی آن است که به این پرسش پاسخ گوید که نقش اقتصادی و مواصلاتی دهانه اروند در تاریخ حکومتهای محلی راسِ خلیجفارس در عهد خلافتچه بوده است؟ فرضیه حاکی از آن است که موقعیت مواصلاتی و اقتصادی دهانه اروند نقش اصلی را در سرنوشت حکومتهای محلی و مناسبات آنها با خلافت داشته است.