جایگاه «کدخدایان» روستای ارمنی مسیحیِ زَرنه در عصر پهلوی با تکیه بر اسنادِ آرشیو آستان ‌قدس رضوی

با تاسیس حکومت پهلوی در سال 1304خورشیدی، کشور ایران تا حدود زیادی از کارکردهای سنتی مناصب دولتی و پیشامدرن خود جدا شد و شکلی شبه مدرن به خود گرفت. یکی از این مناصب که ارتباط منظم و گسترده ای با حکومت یافت، کدخدا بود. با اینکه اقتدار کدخدا گسترده شد، اما در عمل گرفتار دیوانسالاری اداری گشت که مسئولیتش نظارت همه جانبه بر امور روستاییان و گزارش های دقیق و جزئیِ سالانه به حکومت بود. این نوشته بر آن است تا کارکردها و مسئولیت های کدخدا را از لابلای اسناد خاچیک طهماسیان؛ کدخدای روستای زَرنه اصفهان در محدوده سال های 1309تا 1348، مشخص کند؛ وظایفی که پیش از آن در تاریخ نگاری مناصب ایران دوره پهلوی، پوشیده مانده و گستردگی و جدید بودنِ این نظارت‌ها را از سوی کدخدای روستا نشان می دهد. این مقاله براساس روش تحقیق تاریخی و بر پایه منابع اسنادی نوشته شده است.

The Position of Kadkhodas in the Armanian-Christian Village of Zarnehin the Pahlavi’s Era Based on Astan Quds Razavi’s Archival Documents

With the establishment of the Pahlavi’s regime in 1925, Iran was largely separated from the traditional and premodern positions of its state and took on more or less a quasimodern form. One of the important bureaucratic positions, which had a regular and extensive relationship with the central government, was the position of Kadkhoda. Although Kadkhoda was the authority and his main duty was to supervise the allencompassing affairs of the peasantry and to provide accurate and detailed annual reports to the government, in practice he became immensely involved in bureaucracy. In the present article, the author intends to describe the real functions of Kadkhoda by scrutinizing the documents of Khachik Tahmasian; the Kadkhoda of Zarneh village of Isfahan. Such Kadkhod’s great and novel duties  have mainly been absent from historical accounts made about the status of government during the Pahlavi era. The article is written based on historical research methods and documentary sources