عملکرد کارگزاران فالی در دیوان‌سالاری ملوک هرمز

خاندان روسای فال از جمله گروه‌های اجتماعی قدرتمند در امور قضایی و دیوانی در جنوب ایران، به‌ویژه در قلمرو ملوک هرمز، از قرن هفتم تا یازدهم هجری محسوب می‌گردند. چنین حضور فزاینده‌ای از عناصر انسانی توانمند در امور دیوانی و اداری، به موقعیت ارتباطی ناحیه فال بعد از سقوط تدریجی سیراف از نیمه دوم قرن پنجم تا نیمه نخست قرن ششم هجری و همچنین، ساختار سیاسی ملوک هرمز باز می‌گردد که زمینه حضور و فعالیت نیروهای انسانی را در حوزه قلمرو خود فراهم می‌کرده است. طی این دوره زمانی، شاهد قدرت‌گیری خانواده فالی در دستگاه سیاسی و دیوانی ملوک هرمز هستیم که به عنوان یکی از خاندان‌های مهم دیوان‌سالار در کنار دیگر خانواده‌های دیوانی نقشی مهم و تعیین کننده در تامین منابع و درآمدهای مالی ملوک هرمز دارند. از این رو، چگونگی ارتباط فالی‌ها به عنوان یکی از خانواده‌های دیوان‌سالار در قلمرو ملوک هرمز با امرا و سلاطین هرمز و دیگر خاندان‌های دیوان‌سالاری و گروه‌های اجتماعی در حوزه خلیج فارس موضوع پژوهش حاضر است. بررسی منابع و اسناد و تحلیل داده‌های تاریخی نشان می‌دهد که خانواده فالی در جایگاه وزارت یکی از منابع اصلی تامین کننده ثروت و تضمین قدرت در دستگاه سیاسی ملوک هرمز بودند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که رقابت و کشمکش‌های فالی‌ها با دیگر گروه‌های اجتماعی در مسائل سیاسی و دیوانی و همچنین تلاش نیروهای نظامی پرتغالی برای انحصاری کردن درآمدهای ناشی از اقتصاد دریایی خلیج فارس همراه با وارد کردن یک گروه دیوانی رقیب و معارض، سرانجام به تضعیف قدرت وزارت فالی‌ها و نهاد سلطنت در هرمز منجر گردیده است.

Bureaucrats performance in the political and economic Affairs of Hormuz King

The  Fali family Rouasa are considered as powerful social groups in judicial affairs and office in southern iran,especially in the Hormuz domain, from the seventh to 11th century. such an increasing presence of human elements in the administrative and govermental affairs, the relational situation of the Fal region after the gradual fall of Siraf from the third century, and also the political structure of Hormuz king, which provided the field of presence and activity of different kinds of human forces in its domain. in this period,  the empowerment of the Fali family in the political apparatus and the govermental, which is considered as one of the most important dynasties along with the rest of the family, and the sources of finance and finance are Hormuz. hence, the relationship between Fali as one of the govermental families in the king realm is Hormuz with the establishment of the monarchy and other clans and social groups in the persian gulf. examining the historical data and documents and analyzing historical data shows that the Fali family was an important source of wealth and power assurance in the political system of Hormuz king. the findings show that competition and conflict conflicts with other social groups on political issues and governmental as well as the efforts of the Portuguese military forces to monopolize the revenues from the Persian Gulf maritime economy combined with the import of a rival and opponent group resulted in weakening the power of the Fali ministry and the monarchy in Hormuz.