عوامل موثر بر قاچاق اسلحه در خلیج‌فارس و بندر بوشهر طی سال‌های قبل از جنگ جهانی اول (1297-1331ق)

تجارت اسلحه طی سال‌های قبل از جنگ جهانی اول در خلیج فارس رونق و رواج فراوانی یافت. دسترسی آسان نیروهای مخالف سیاست‌های بریتانیا در هندوستان به این سلاح‌ها، تلاش مقامات بریتانیایی را برای ممنوعیت این تجارت در خلیج فارس به دنبال داشت. در همین راستا به اشاره بریتانیایی‌ها، تجارت اسلحه در ایران در سال‌های 1298ق/ 1881م و 1314ق/ 1897م از سوی مقامات ایران ممنوع گردید. بندر بوشهر که در دوره قاجار بندر اصلی خلیج‌فارس و ایران به‌حساب می‌آمد، یکی از مراکز اصلی تجارت اسلحه به شمار می‌رفت. شرایط اجتماعی و قبیله‌ای نواحی جنوبی ایران، رونق این تجارت را در بندر بوشهر موجب شده بود. پژوهش حاضر به روش تاریخی و با رویکرد تحلیلی تبیینی، بر پایه منابع کتابخانه‌ای و اسناد نویافته، با طرح این سوال که: به دنبال ممنوعیت تجارت اسلحه در خلیج فارس و ایران، چه عواملی موجب استمرار ورود اسلحه در قالب قاچاق به بوشهر، به‌عنوان کانون توزیع اسلحه در نواحی جنوبی ایران، گردید؟ فرضیه سود سرشار تجارت اسلحه و شرایط اجتماعی و ساختار قبیله‌ای نواحی جنوبی موجب استمرار ورود اسلحه به بوشهر از طریق قاچاق گردید؛ را مورد تحلیل و ارزیابی قرار می‌دهد. یافته‌ها و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که تجارت اسلحه در بوشهر به عنوان یکی از مراکز دادوستد اسلحه منقطع نشد و به شکل قاچاق تداوم یافت.

Factors Affecting Weapons Smuggling in the Persian Gulf and the Port of Bushehr During the Years before World War I (12971331 AH/ 18801913 AD)

The trade of weapons greatly prospered during the years before World War I in the Persian Gulf. The easy access of British opposition forces in India to these weapons was prompted by British authorities’ efforts to ban this trade in the Persian Gulf. In this regard by British referring, the trade of weapons in Iran was banned by the Iranian authorities in 1881/ 1897 AD. Bushehr, a major port in the Persian Gulf and Iran during the Qajar era, was one of the main centers of trade of weapon. The social and tribal conditions of the southern regions of Iran had fueled this trade in Bushehr.The present study is a historical and analyticalexplanatory approach based on library sources and unconventional documents with this question that following the prohibition of weapon trade in the Persian Gulf and Iran, what factors led to the continued entrance of weapon into the form of smuggling to Bushehr, as the center of weapon distribution in the southern areas of Iran? Hypothesis: Analyzes and evaluates the profits of the weapon trade and the social conditions and tribal structure of the southern regions that led to the proliferation of weapon entrance to Bushehr through smuggling. Historical findings and evidence indicate that the weapon trade in Bushehr was not disrupted as a trading center and continued in the form of smuggling.