پارس، کانون اصلی پایداری و پشتوانه تداوم اندیشه سیاسی ایران‌شهری در دوره اسلامی

با فروپاشی شاهنشاهی ساسانی، بسیاری از مبانی نظری اندیشه سیاسی ایران‌‌شهری با چالش جدی مواجه شد. نظام فکری اعراب مهاجم به هیچ‌روی با سنت‌های سیاسی و آداب ملک‌داری ساسانیان سازگاری نداشت. پیشینه قومی و قبیله‌ای و اینک آموزه‌های اسلامی، فرهنگ سیاسی اعراب را از خصایصی برخوردار می‌کرد که آنان را از پذیرش مفاهیم سیاسی ایرانیان دور می‌ساخت. اما فتح ایران به دست اعراب و از میان رفتن وحدت سیاسی و سازمان دولتی ساسانیان به معنی نابود شدن اندیشه قوام‌یافته و منسجم ایرانیان در حوزه سیاست و ملک‌داری نبود؛ بلکه این نظام فکری از طریق مبادی فرهنگی و با تلاش بخش‌‌های مختلف مردم در جریان بود. در این میان ایالت پارس به جهت نقشی که در تبیین و بازتولید مفاهیم و مبانی نظری اندیشه سیاسی ایران‌شهری ایفا نمود، اهمیتی بسزا دارد و این به دلیل موقعیتی بود که سرزمین مذکور در تاریخ و خاطره جمعی ایرانیان داشت. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که ماندگاری آیین زرتشت، روحانیت زرتشتی، اشراف و خاندان‌های بزرگ پارسی در این بخش از ایران‌زمین، موقعیت ممتازی را برای پویایی و بازآفرینی اندیشه ایرانی بدان بخشید. روش پژوهش در این تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای است.

Pars, the main focus of Sustainability and the Foundation of Political Thought Continuity of Iranshahr in Islamic Era

By the collapse of Sasanid empire, many of the theoretical foundations of Iranshahr political thoughts faced a serious challenge. The intellectual system of Arab attackers was not compatible at all with Sasanids’ political traditions and landowning customs. The ethnic and tribal history and then Islamic teachings, caused the Arabs’ political culture to benefit the characteristics which made them not to accept the Iranians’ political concepts. Iran’s conquest by Arabs and the elimination of political unity and governmental organization of Sasanids, did not mean the annihilation of Iranians’ coherent and consolidated thoughts in the field of politics and landowning, but this intellectual system was underway thorough the cultural bases and attempt of different groups of people. Meanwhile, as Pars province played an important role to explain and reproduce the intellectual concepts and foundations of Iranshahr’s political thought, has a worthy importance and it is because of the mentioned land’s position in history and memory of Iranians. The findings of the present study shows that the persistence of Zoroastrianism, Zoroastrian clergy, nobles and great Persian families in this part of Iran, gave an outstanding situation to Iranian thought in order to be dynamic and reproduced. The research method in this article is descriptiveanalytical on the base of library studies.