مروری بر آراء پیشین و ارائه چند پیشنهاد تازه درباره وجه تسمیه، پیشینه استقرار و تاریخ بنای شهر کرمانشاه

شواهد متعدد و آثارارزشمندِ برجای مانده نشان از اهمیت شهر کرمانشاه در دوران پیش از اسلام به‌ویژه در دوره ساسانی دارد، با این حال هنوزدرباره بسیاری از موضوعات مرتبط با این شهر از جمله پیشینه استقرار، زمان دقیق ساخت، صورت اصلیِ نام شهر در دوران ساسانی یا پیش از آن و نیز وجه تسمیه این نام ابهامات زیادی وجود دارد. کاوش‌های باستان‌شناسیِ منطقه نیز تاکنون نتوانسته است گره گشای این معما باشد؛ زیرا در قیاس با وسعت قابل توجه بقایایِ ساسانیِ شهر،کاوش های ناچیزی انجام شده و بنابراین تلاش های صورت گرفته برای کشف احتمالیِ کتیبه ها و شواهدی از این دست که می توانست به نحوی روشنگری نماید، بی نتیجه مانده است. در سده اخیر براساس نوشته های مورخان پیشین، نظریاتی آمیخته با حدس و گمان درباره نام کرمانشاه در دوران پیش از اسلام ارائه شده است. برخی نیز بر اساس متون پرشمارِ برجای مانده از دوران اسلامی، به ریشه یابی نام این شهر پرداخته اند. علیرغم تمامی تلاش های صورت گرفته از سوی پژوهشگران مختلف که با بررسی بیشتر منابع موجود، اعم از فارسی و عربی و متون کلاسیک غرب همراه بوده است، کاستی هایی نیز در کار آنها به چشم می خورد که از آن جمله کم توجهی یا بی توجهی به سنت هایِ شفاهیِ مردمِ بومیِ منطقه، لحاظ ننمودن برخی از متون و منابع تاریخی مهم در تحقیقات خود و غفلتِ آشکار از برخی ویژگی های تاریخی و جغرافیایی این دیار بوده است. در این مقاله ضمن تجزیه و تحلیل نظرات و آراء پژوهشگران پیشین و تمرکز برمنابع و شواهدی که کم و بیش از نگاه آنها مخفی مانده،تلاش شده است تا درباره برخی از موضوعات و ابهامات پیش گفته پیشنهادها یا نکات تازه ای مطرح شود.

A Review of Previous Ideas and a Few New Suggestions on the Appellation, Dating of Settlement and History of the Construction of Kermanshah City

The numerous evidences and remaining precious monuments show the importance of Kermanshah city during the preIslamic period, especially in the Sassanid era. However, there are still a lot of  ambiguities about many issues related to this city, including the establishment of the past, the exact date of construction, the original name of the city in the Sassanid era or before it, and the appellation of this name. Archaeological excavations of the area have not been able to solve this problem so far, because of the inadequacy of excavations in comparison with the considerable size of the Sassanid remains of the city, and therefore, efforts have been made to discover inscriptions and evidences that could solve this problem have been inconclusive. Over the last century, based on the writings of previous historians, some ideas, have been combined with speculation about the name of the city of Kermanshah during the preIslamic period. Some scholars have done efforts, on the basis of the many texts remaining from the Islamic era, to find the roots of the city's name. Despite all the efforts made by various researchers, who have been studying more of the available resources, including Persian, Arabic and western classical texts, some shortcomings are evident in their works, the most important of which is paying little, or no attention to oral traditions of indigenous people of the region; neglecting some of the important texts and historical resources in their research; and vividly neglecting some historical and geographical characteristics of the city of Kermanshah. In this research, in addition to analyzing the previous ideas and focusing on previously neglected sources and evidences as well, the author attempts to offer some new suggestions or remarks about the abovementioned issues and questions.