بررسی اثر کاربرد کرم خاکی eisenia fetida و قارچ میکوریزا آربوسکولار funneliformis mosseae بر برخی از خصوصیات میکروبی خاک و جذب نیتروژن و فسفر توسط ذرت zea mays

فعالیت کرم‌های خاکی و قارچ‌های میکوریزی در خاک، بر جذب آب و عناصر غذایی و عملکرد گیاه تاثیرگذار است. لذا، به‌منظور بررسی تاثیر کرم خاکی (eisenia fetida) و قارچ میکوریزا (funneliformis mossea) بر کلونیزاسیون ریشه، وزن خشک اندام هوایی، جذب عناصر فسفر و نیتروژن، کربن آلی و کربن زیست‌توده میکروبی خاک، آزمایشی گلخانه‌ای در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای این آزمایش شامل شاهد (c)، کاربرد کرم خاکی(ew)، کاربرد میکوریزا (amf) و کاربرد تلفیقی کرم خاکی به‌همراه میکوریزا(amf×ew) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد میکوریزا (تیمارهای میکوریزا و کرم خاکی به همراه میکوریزا) موجب تفاوت معنی‌دار در درصد کلونیزه‌شدن ریشه نسبت به تیمار شاهد شد. تیمار تلفیقی کرم خاکی به‌همراه میکوریزا به ترتیب باعث افزایش 105 و 79 درصدی غلظت فسفر و نیتروژن در اندام هوایی گیاه ذرت نسبت به تیمار شاهد شدند. تاثیر میکوریزا بر افزایش جذب فسفر و درنتیجه کاهش نسبت n/p و تاثیر کرم خاکی بر افزایش جذب نیتروژن از دو منبع معدنی و آلی و در نتیجه افزایش نسبت n/p در گیاه معنی‌دار بود. تیمارهای آزمایش به طور معنی‌داری موجب افزایش کربن زیست‌توده میکروبی خاک شدند. علاوه بر این کربن آلی خاک در حضور کرم‌های خاکی به طور معنی‌داری افزایش یافت. از این رو، در راستای کشاورزی پایداراستفاده از کرم‌های خاکی و قارچ میکوریزا آربوسکولار به‌عنوان کود زیستی می‌تواند موجب کاهش مصرف کودهای شیمیایی فسفری و نیتروژنی و افزایش راندمان مصرف این کودها شود.

Effect of earthworm (Eisenia fetida) and arbuscular mycorrhiza fungi (Funneliformis mosseae) on soil microbial characteristics and Nitrogen and Phosphorus uptake by corn (Zea mays)

The activities of earthworms and mycorrhiza affect on water and nutrient uptake and crop yield. The aim of this study was to evaluate the effect of earthworm (Eisenia fetida) and arbuscular mycorrhiza fungi (AMF, Funneliformis mosseae) on root colonization, shoot dry weight, phosphorus and nitrogen uptake, organic carbon and soil microbial biomass C. In this regard, a greenhouse experiment was conducted in a completely randomized design (CRD) with three replications in Agricultural Research Station of Ferdowsi University of Mashhad. The experimental treatments consisted of control, single and integrated treatments of earthworm and mycorrhiza. The results showed that inoculated treatments with arbuscular mycorrhizal fungi significantly increased the amount of root colonization. The same trend was observed in combined treatments with mycorrhizal fungi and earthworm. The results also revealed that the integrated application of earthworm and mycorrhiza treatment increased the concentration of P and N in shoot by 105% and 79% ,respectively, compared to control treatment (p<0.05).The effect of mycorrhiza on decreasing N/P and also the effect of earthworm on increasing N/P were significant. The experimental treatments significantly increased the soil microbial biomass C (p<0.05). In addition, soil organic C significantly enhanced in the presence of earthworms. Hence, using earthworms and arbuscular mycorrhizal fungi as biofertilizer can reduce the consumption of nitrogen and phosphorus fertilizerand increase their use efficiency in the sustainable agriculture.