بررسی نوسان جمعیت و مدل مطلوبیت زیستگاه دم‌فنریان راسته entomobryomorpha (collembola, hexapoda) در زیستگاه‌های مختلف استان کرمانشاه

در این تحقیق جمعیت دم‌فنریان راسته entomobryomorpha در سه اکوسیستم مختلف: زمین زراعی، جنگل‌ بلوط و مراتع سه شهرستان اسلام آباد غرب، پاوه و سرپل ذهاب مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه برداری ماهیانه، از خرداد 1395 تا اردیبهشت 1397 صورت پذیرفت. از هر ایستگاه 10 نمونه خاک به سطح 100 سانتی‌متر مربع و عمق 13 سانتی متر تهیه و جمعیت دم‌فنریان شمارش شد. همزمان، دما و رطوبت خاک نیز ثبت گردید. جهت محاسبه مطلوبیت زیستگاه، با استفاده از روش رگرسیون لوجستیک ارتباط بین حضور و عدم حضور گونه و شرایط زیستگاه از نظر رطوبت و دما مقایسه شد. بطور کلی از مجموع 16 گونه شناخته شده، زیستگاه جنگل نسبت به دو زیستگاه دیگر دارای تعداد گونه بیشتری بود (به طور میانگین %79.2 از کل گونه‌ها). از سوی دیگر در شهرستان اسلام‌آباد غرب و سرپل‌ذهاب، بیشترین درصد فراوانی دم‌فنریان، در جنگل (به ترتیب با 60.77 و 69.22 درصد) بوده و در شهرستان پاوه مرتع (% 49.19) از دو زیستگاه دیگر درصد فراوانی بیشتر داشت. نتایج شمارش ماهیانه و بررسی ارتباط بین حضور و عدم حضور گونه ها بر اساس دما و رطوبت نشان داد فعالیت اکثر گونه‌ها بین ماه‌های آبان تا اردیبهشت است. حضور اکثر گونه ها ارتباط مستقیمی با افزایش رطوبت و رابطه عکسی با دمای خاک داشت اما، برخی گونه‌ها مانندseira sp.  در رطوبت‌های زیر ده درصد (رطوبت شش درصد مزرعه و هشت درصد مرتع) و دمای بالای خاک (35 تا 40 درجه سلیسیوس) فعالیت داشتند. این امر نشان می‌دهد علاوه بر دو فاکتور دما و خاک، فاکتورهای دیگری نیز در این امر دخالت دارند.

Study on Dynamism and Habitat Suitability Modeling of Entomobryomorpha (Hexapoda: Collembola) in three Different Ecosystems in Kermanshah Province

Collembola along with mites are dominating in soils. In this research, the population of Entomobryomorpha was evaluated in three different ecosystems; field crop, oak forest and grassland in three cities (Eslamabade Gharb, Paveh and Sare polezahab). Sampling was done every month from June 2016 to May 2018. In each site, ten soil samples were taken from a surface area of 100 cm2 with depth of 13 cm. Then, the population of collembolan was counted to species level.Temperature and moisture content of soil samples were also evaluated simultaneously. The relationship between presence/absence of species and habitat conditions was compared using logistic regression based on temperature and humidity.Totally, 16 species were identified that oak forest had higher species (average 79.2%) than other ecosystems in three different cities. The highest frequency percentage of springtails was in oak forest in Eslamabade Gharb and Sare polezahab (60.77% and 69.22% respectively) and in Paveh, grassland had a higher frequency than field crop and oak forest (49.19 %). The results of monthly counting and habitat suitability modeling showed that the abundance population of the most species was occurred in November to May. Most Species frequency was correlated with soil moisture but it had an inverse relationship with soil temperature. However, some species such as Seira sp was presented in low humidity (6% in field crop and 8% in grassland) and high temperature (35 to 40 ċ). It indicates that not only soil temperature and soil moisture affect population size of soil arthropods but also other environmental factors might be effective in it.