اثر گونه‌ های درختی پهن‌ برگ بر فراوانی و تنوع کرم‌ های خاکی در اکوسیستم جنگلی جلگه‌ای

کرم های خاکی مهمترین خرده ریز خوار در خاک جنگل های مناطق معتدله محسوب می شوند. در جنگل های جلگه ای، کرم های خاکی نقش بسیار مهمی بر مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاک دارند. با هدف بررسی تاثیر گونه های درختی پهن برگ بر وفور و تنوع کرم های خاکی و برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک، این تحقیق در جنگل جلگه ای واقع در شهرستان نور انجام شد. در اردیبهشت ماه، نمونه برداری از خاک (ابعاد 50 × 50 سانتی متر) تحت پوشش شش گونه درختی پهن برگ (بلوط بلندمازو، ممرز، اوجا، سفیدپلت، توسکا قشلاقی و لرگ) از عمق 0 تا20 سانتی متری خاک صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که کرم های خاکی شناسایی شده متعلق به یک خانواده (lumbricidae)، شش جنس (dendrobaena، bimasto، lumbricus، eisenia، aporrectodea و octolasion) و 3 گروه اکولوژیک (epigeic، anecic و endogeic) بودند. کرم های خاکی dendrodrilus rubidus و dendrobaena octaedra از گروه اکولوژیک epigeic دارای بیشترین فراوانی بودند. گونه های درختی توسکا، بلوط بلندمازو و ممرز به ترتیب دارای بیشترین وفور کرم خاکی dendrodrilus rubidus و گونه های لرگ و اوجا دارای بیشترین فراوانی کرم خاکی dendrobaena octaedra بودند. میانگین وفور گروه های اکولوژیک کرم خاکی و شاخص های تنوع زیستی آنها در ارتباط با گونه های درختی اختلاف معنی داری را نشان نداد. بافت و ph خاک تاثیر معنی داری بر گونه های مختلف درختی داشتند، در حالی که درصد رطوبت خاک تاثیر معنی داری نداشت. نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که کرم های خاکی می توانند به عنوان یک شاخص زیستی در ارزیابی اکوسیستم های جنگلی مورد استفاده قرار گیرند.

The Effect of Broadleaved Tree Species on Abundance and Diversity of Earthworms in the Flat Forest Ecosystem

Earthworms are the most important soil detritivores in temperate forests. In the flat forests, earthworms have very important role on soil physical and chemical properties. This research was considered for studying the effect of broadleaved tree species on abundance and diversity of earthworms in a flat forest located in Noor city, Mazandaran province, northern Iran. Soil samplings (50×50cm area) were carried out under closed canopy of broadleaved tree species (oak, hornbeam, elm, Persian poplar, alder and walnut tree) at the 020cm soil depth. The results showed that the earthworms were belonged to Lumbricidae family, six genus (Dendrobaena, Bimasto, Lumbericus, Eisenia, Aporrectodea and Octotasion) and three ecological groups (Epigeic, Anecic and Endogeic). Dendrodrilus rubidus and Dendrobaena octaedra were the most frequent earthworm and fitted to Epigeic ecological group. Maximum population of Dendrodrilus rubidus was found understory of alder, oak and hornbeam. While the most abundance of Dendrobaena octaedra was found under walnut tree and elm. Tree species had no statistically effect on the mean abundance of earthworm ecological groups and biodiversity indices. Soil texture and pH were affected by tree species while soil water content didn’t show significant changes. Our finding indicated that earthworm can be used as bioindicator of forest ecosystems assessment.