تاثیر نو زمین‌ساخت و تغییر اقلیم در تحول پهنه‌های ماسه‌ای شمال خاوری اهواز

پهنه ها و لندفرم های ماسه ای بارزترین ویژگی مناطق بیابانی در روی زمین می باشند که در شناخت و بازسازی تغییرات پالئوژئومورفولوژی و پالئوکلیماتولوژی کمک شایانی می کنند. در این پژوهش به منظور تاثیر نو زمین ساخت و تغییر اقلیم در تحول پهنه های ماسه ای اهواز، نخست با بررسی و اثبات زمین ساخت به وسیله چهار فاکتور ژئومورفولوژیکی ndash; مورفوتکتونیکی شامل: پارامتر تراکم زهکش ها (p)، شکل حوضه (bs)، عدم تقارن حوضه زهکشی (af) و ضریب پیچ وخم جبهه کوهستان(smf) پرداخته شد. در ادامه جهت بررسی تاثیر اقلیم بر پهنه های ماسه ای، جمعاً 6 نمونه رسوبی، (3 نمونه از ماسه های فسیل و 3 نمونه از ماسه های روان) به وسیله دستگاه xrf تعین جنس و مقدار کربنات کلسیم هر نمونه به وسیله دستگاه کلسیمتری برنارد مشخص گردید. نتایج بدست آمده از فاکتورهای ژئومورفولوژیکی ndash; مورفوتکتونیکی نشان از بالا بودن زمین ساخت جنبا در منطقه مورد مطالعه در محدوده خطوط گسلی و تاقدیس کوپال به ویژه در بخش خاوری منطقه می باشد. داده های رسوبی 11 عنصر را شامل: na2o، mgo، al2o3، sio2، p2o5، so3، k2o، cao، fe2o3، sr و br در همه نمونه ها نشان داد. درمجموع از یازده کانی مورد مطالعه در نمونه های ماسه های فسیل و روان، ده عنصر دارای تغییر می باشند و میانگین cao در ماسه های فسیل تقریباً 20٪ کمتر از ماسه های روان می باشد. این تغییر درصد عناصر از ماسه های فسیل به روان نشان از یک فاز تغییر اقلیم می باشد که در کانی های حساس به هوازدگی شیمیایی مانند fe2o3 (12٪ بیشتر) و al2o3 (18٪ بیشتر) در منطقه بارزتر می باشد. نتایج این پژوهش نشان از تکامل پهنه های ماسه ای بخش خاوری اهواز به وسیله زمین ساخت و تغییر اقلیم می باشد.