محاسبه ی بعد فرکتال در حوضه‌های زهکشی و رابطه ی آن با برخی خصوصیات ژیوموفولوژیکی حوضه (مطالعه موردی:حوضه های آبریز شمال تهران)

آبراهه ها مسیرهای شاخه ای کاتوره ای هستند که پخش آب را بر روی سطح ناهموار زمین میسر می سازند . بسته به خواص ژیومورفولوژیکی و توپوگرافی منطقه، آبراهه ها خواص جهان‌شمول آماری بخصوصی از خود نشان می دهند. این خواص جهان‌شمول در خصوصیات آماری و فرکتالی شکل ظاهری این آبراهه ها کد گذاری می گردند. در این مقاله مقدار بعد فرکتالی برای آبراهه های شمال تهران، همچنین مورفولوژی آبراهه ها و حوضه های آبریز با اندازه گیری کمیت‌های مختلفی از قبیل: انتگرال هیپسومتریک، نسبت کشیدگی، شاخص رودخانه اصلی و میزان پیچ وخم جبهه کوهستان مورد تحلیل قرارگرفته است. برای این منظور داده‌های موردنیاز در محیط gis و نرم‌افزار arc mapوارد شدند، و از نرم‌افزار spss نیز برای تحلیل‌های آماری استفاده شد. نهایتاً روابط همبستگی و رگرسیونی بین برخی خصوصیات مورفولوژیکی و بعد فرکتال محاسبه گردید. نتایج نشان داد که روابط معنی‌داری بین این متغیرهای مورفولوژیکی و بعد فرکتال شبکه‌ی زهکشی در زیرحوضه‌های مورد مطالعه وجود دارد. نتایج بررسی‌ها نشان داد که بعد فرکتال شبکه‌ی زهکشی زیرحوضه‌های موردبررسی از روش سیستم شمارشی و ضرایب هورتون، با حداقل بعد فرکتال در زیرحوضه دره چشمه یورد و حداکثر آن در زیرحوضه ولنجک، دارای میانگین بعد 128/1 برای تمامی زیرحوضه‌ها می‌باشد. بررسی شاخص انتگرال هیپسومتریک نیز نشان داد که همه ی زیرحوضه ها دارای توپوگرافی جوان و پستی‌وبلندی زیادی هستند.