بررسی وضعیت بیابان‏زایی با مدل imdpa در بیابان‏های ساحلی (مطالعه موردی: منطقه شمیل -تخت، استان هرمزگان)

از مهم‏ترین چالش‏های بشر در قرن حاضر در ابعاد گوناگون بیابان‏زایی بوده که از آن تحت عنوان تخریب اراضی نه تنها در مناطق خشک، نیمه‏خشک و خشک نیمه‏مرطوب بلکه در مناطق مختلف و به ویژه در کشورهای در حال توسعه یاد می‏شود. مناسب‏ترین روش برای بررسی عوامل موثر در تخریب اراضی و شدت بیابان‏زایی از نظر متخصصان استفاده از مدل‏های ارزیابی بیابان‏زایی می‏باشد. به منظور ارایه یک مدل منطقه‏ای و ارزیابی کمی وضعیت فعلی بیابان‏زایی محدوده‏ای با وسعت 80800 هکتار در بخش شمیل -تخت استان هرمزگان در نظر گرفته شد. برای این منظور پس از بررسی و ارزیابی‏های اولیه، چهار معیار اقلیم، آب، خاک و فرسایش بادی با شاخص‏های مربوطه در نظر گرفته شد. برای هر معیار، مهم‏ترین شاخص‏های موثر در کیفیت آن معیار، بررسی و با شیوه imdpa وزن‏دهی انجام شد و با محاسبه میانگین هندسی شاخص‏ها و بهره‏گیری از نرم افزار 9.3,arc gis نقشه‏های مربوطه به وضعیت هر معیار تهیه شد. در انتها از میانگین هندسی معیارها، نقشه شدت بیابان‏زایی منطقه بدست آمد. نتایج حاصل از این ارزیابی نشان می‏دهد کل منطقه از نظر درجه بیابان‏زایی در کلاس متوسط قرار دارد. از بین معیارهای مورد بررسی، معیار اقلیم با ارزش عددی 8/2 بالاترین درصد وزنی را بخود اختصاص داده است و از بین شاخص‏های مورد بررسی شاخص خشکسالی با ارزش عددی 35/3، و بعد از آن شاخص خشکی، بافت خاک، درصد پوشش‏زنده و غیرزنده در سطح خاک، مقدار بارش سالانه، شدت فرسایش بادی و افت آب بیشترین درصد وزنی را بخود اختصاص داده‏اند. شدت بیابان‏زایی برای کل منطقه با ارزش عددی 9/1 تا 3/2 برآورد شده است.