پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از مدلanp(مطالعه موردی: حوضه پیوه‌ژن دامنه جنوبی بینالود)

رخدادهای طبیعی فرآیندهای پیچیده‌ای هستند که بر تمامی بخش‌های کره زمین تاثیرگذارند که دراین‌بین زمین‌لغزش به‌عنوان یکی از مهم‌ترین معضلات جهانی باعث خسارات عدیده‌ای به مناطق مسکونی، جاده‌ها، زمین‌های کشاورزی و... می‌گردد که با شناسایی عوامل موثر در وقوع حرکت‌های توده‌ای و پهنه‌بندی آن، می‌توان کمک موثری در تدوین برنامه مدیریت خطر و کاهش خسارات ناشی از وقوع این پدیده نمود. هدف از انجام این پژوهش نیز پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از مدل تحلیل شبکه (anp) در حوضه پیوه ژن دامنه جنوبی بینالود می‌باشد. بدین‌منظور، لایه‌های اطلاعاتی 10 عامل: ارتفاع، بارش، شیب، جهت شیب، زمین‌شناسی، تراکم پوشش گیاهی، کاربری اراضی، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه و فاصله از گسل تهیه شد. سپس جهت تهیه نقشه پهنه‌بندی از مدل anp استفاده گردید. نتایج حاصل از این مدل نشان می‌دهد که عوامل فاصله از رودخانه و فاصله از جاده به ترتیب بیشترین امتیاز وزنی(0.228 و 0.204) و شیب و جهت شیب کمترین وزن(0.012، 0.021) را در حوضه موردمطالعه به خود اختصاص دادند. از تعداد 31 زمین‌لغزش رخ‌داده در حوضه مطالعاتی، 17 زمین‌لغزش در فاصله 50-0 متری و 14 زمین‌لغزش دیگر در فاصله 150-50 متری از رودخانه به وقوع پیوسته است که نشان از تاثیر مستقیم و مهم فرسایش و زیر شویی رودخانه می‌باشد. همچنین فعالیت‌های انسانی نظیر جاده‌سازی در حوضه موردنظر خطر وقوع زمین‌لغزش را چندین برابر نموده است به‌طوری‌که 22 زمین‌لغزش در فاصله 0 تا 500 متری از راه‌های ارتباطی، رخ افتاده و راه‌ها را مورد هجوم خود قرارداده‌اند. درنهایت، بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش و انطباق داده‌های زمین‌لغزشی و مشاهدات میدانی، می‌توان گفت مدل anp می‌تواند به‌عنوان مدلی مناسب و کارآمد برای پیش‌بینی پدیده لغزش به کار گرفته شود به‌طوری‌که در پژوهش حاضر 5/64 درصد زمین‌لغزش‌‌های حوضه در پهنه‌های خیلی زیاد و زیاد به وقوع پیوسته است.