تعیین قلمروهای آب و هوایی و فرآیندهای شکل زایی حال حاضر و کواترنری در مسیر آزادراه خرم‌آباد - پل زال

یک منطقه مورفوژنتیک (منطقه مورفوکلیماتیک) پهنه‌ای است که لندفرم های آن توسط فرآیندهای شکل زایی یکسان و یا مشابه، به ویژه فرآیندهای کنترل شده به وسیله اقلیم شکل‌گرفته و یا می‌تواند به وجود آید. این مطالعه بر پایه مدل‌های لوییس پلتیر استوار است. با هدف پهنه بندی مناطق مورفودینامیک و مورفوکلیماتیک آزادراه خرم‌آباد ـ پل زال در دوره زمانی حال حاضر و کواترنر پایانی، داده‌های اقلیمی شامل میانگین دما و بارش دوره سرد سال در 20 ایستگاه همدید و اقلیم‌شناسی با طول آماری بیش از 30 سال اخذ گردید. با روش رگرسیون خطی همبستگی بین دما و بارش با ارتفاع محاسبه شد. با دستیابی به سطح معناداری قابل قبول پهنه بندی دما و بارش حال حاضر و آخرین دوره یخچالی بر پایه مدل‌های لوییس پلتیر و مبتنی بر سطوح ارتفاعی در نرم‌افزار arc gis بازسازی شده است. از روی دامنه‌های بارش و دمای موجود در مدل، پهنه‌های مورفوکلیماتیک و مورفودینامیک حال حاضر و آخرین دوره یخچالی به صورت چهار قلمرو مجاور یخچالی، بوریل، معتدل و نیمه‌خشک تشخیص داده شد. مدل‌سازی فرآیندهای شکل زایی از روش نمودار شش‌گانه پلتیر با تعیین شدّت فعالیت هر کدام از سیستم‌های شکل زایی در دو دوره زمانی یادشده انجام شد. مقایسه نتایج حاصل از حدود قلمرو مورفوژنتیکی منطقه در عصر حاضر نشان می‌دهد که حد پایین قلمرو مجاور یخچالی (سولی‌فلکسیون) به طور متوسط در ارتفاع 2600 متری، قلمرو بوریل در ارتفاع 2000 متری، قلمرو معتدل (پلوویال) در ارتفاع 1250 متری و قلمرو نیمه‌خشک (پدیمانتاسیون) در ارتفاع 300 متری قرار دارد. همچنین در آخرین دوره یخچالی کواترنر (وورم) حد پایین ارتفاعی قلمرو مجاور یخچالی در 1700 متر، بوریل در 1520 متر، پلوویال در 910 متر و نیمه‌خشک (پدیمانتاسیون) در پایین‌تر از 300 متر بازسازی شد. به موازات افزایش یا کاهش مرز این پهنه‌ها، فعالیت هر یک از سیستم‌های شکل زایی چون یخبندان، هوازدگی، فرسایش آبی و بادی و تحت تاثیر آن‌ها فراوانی وقوع ناپایداری‌های دامنه‌ای تغییر کرده است.