اثرات احداث سد مخزنی گیلان‎غرب بر مورفولوژی بستر رود گیلان‎غرب (در محدوده بالادست و مخزن سد)

در این پژوهش به بررسی اثرات احداث سد مخزنی گیلان‎غرب بر ژیومورفولوژی جریانی رود گیلان‎غرب در بخش بالادست و محدوده مخزن آن پرداخته شده است. اهداف این پژوهش، بررسی تغییرات ژیومورفولوژیکی ناشی از احداث این سد در بستر، کناره‌ها و مقاطع رود گیلان‎غرب؛ تجزیه‎وتحلیل تغییرات مورفولوژیکی قبل و بعد از ساخت سد و نمایش نوع و جهت تغییرات مورفولوژیکی، به‎دلیل آبگیری سد در بالادست و محدوده مخزن است. داده‌های اسنادی، داده‌های هیدرو ـ اقلیمی، نقشه‌های موضوعی و داده‌های حاصل از پیمایش میدانی، داده‌های مورد استفاده در این پژوهش هستند. روش پژوهش، پایش تغییرات است که با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و عکس‌های هوایی و ترسیم و تفسیر نیمرخ‌های توپوگرافی در سه دوره زمانی قبل، حین و بعد از ساخت سد و در بخش‌های بالادست و محدوده مخزن سد انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که شیب بستر رود در بخش بالادست و محدوده مخزن، پس از ساخت سد کاهش یافته است. محاسبه ضریب پیچشی رود حاکی از افزایش سینوزیته مجرا در بالادست سد است که تغییر تدریجی الگوی رود در این بخش به‎سمت پیچانرودی شدید را نشان می‎دهد. همچنین احداث سد، سطح اساس جدیدی در منطقه ایجاد کرده که موجب گسترش فرسایش شیاری و خندقی در دامنه‌های مشرف به دریاچه سد و نیز، بروز فرسایش قهقرایی در مجاری فرعی شده است. تابع تغییرات سطح آب و فعالیت‌های نیوتکتونیکی گسل راندگی گیلان‎غرب، تراس‌های آبرفتی جدیدی در حال تشکیل هستند. علاوه‎بر این، نیمرخ‌های طولی و عرضی رود در دوره بعد از ساخت نسبت به دوره قبل از آن تغییر یافته و نیمرخ عرضی در بالادست از شکل وی (v) به شکل یو (u) تغییر یافته که دال بر کاهش فرسایش در بستر و افرایش فرسایش کناره‌هاست.