ارزیابی و تهیه نقشه آسیب‎پذیری آلودگی آبخوان کارستی مانشت با استفاده از مدل ریسک

ارزیابی آسیب‎پذیری و تهیه نقشه پهنه‌بندی خطر، راهکاری مهم در مدیریت منابع آب کارست به‎شمار می‎رود. با توجه به وجود ژیومورفولوژی کارست توسعه‌یافته در مناطق نیمه‎خشک غرب ایران و دیگر شرایط طبیعی منطقه، انتشار آلودگی در این منابع کارستی سریع و گسترده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی آسیب‎پذیری و تهیه نقشه آسیب‎پذیری آبخوانِ تاقدیسِ مانشتِ غرب ایران، در برابر انتشار آلودگی با استفاده از مدل ریسک و ارایه راهکارهای مدیریتی برای حفظ این منابع است. این مدل با استفاده از پنج پارامتر سنگ مادر آبخوان، میزان نفوذ، نوع خاک، تحول کارست و اپی‌کارست، به ارزیابی آسیب‎پذیری منابع آب کارست در برابر آلودگی می پردازد. نتایج نشان می‌دهد بخش‎هایی که آسیب‎پذیری متوسط، زیاد و خیلی زیاد دارند، 73/96 درصد مساحت منطقه را در بر گرفته‎اند که از آسیبپ‎پذیری بالای این آبخوان در برابر آلودگی محیطی حکایت دارد. مناطق با آسیب‎پذیری بالا، در راس تاقدیس و در محدوده سینکول‌ها و چاله‎های بسته قرار دارند و این امر موید نقش ژیومورفولوژی کارست و توسعه کارست در میزان آسیب‎پذیری بالای آبخوان است. این مدل از کارایی مطلوبی برای انجام مطالعات آسیب‎پذیری منابع آب کارست برخوردار است. در این راستا عوامل مدیریتی، همچون تعیین حریم سینکول‌ها و چاله‌های بسته و جلوگیری از ورود عوامل آلاینده به این مناطق، جلوگیری از تخریب جنگل‎ها، انجام محاسبات هیدرولوژیکی و تعیین حریم آبخوان برای اقدامات مدیریتی پیشنهاد می‎شود.