مقایسه کارایی مدل های WEPP و EPM در برآورد فرسایش خاک و میزان رسوب‎دهی حوضه آبخیز سولاچای

خاک یکی از مهم ترین منابع طبیعی هر کشور است. امروزه فرسایش خاک به‎منزله یک خطر جدی برای بخش کشاورزی مطرح است و بررسی فرسایش خاک و کنترل آن، امری بسیار ضروری در حوضه های آبخیز به‎شمار می‎رود. ارزیابی کمّی و کیفی فرسایش خاک با استفاده از مدل های برآورد فرسایش و رسوب، یکی از راهکارهایی است که از طریق آن می توان فرسایش خاک را تا حدودی کنترل و مقدار آن را به حداقل رساند. هدف از این پژوهش، ارزیابی کارایی مدل های wepp و epm در برآورد فرسایش و رسوب حوضه آبخیز سولاچای است. روش کار در مدل wepp بدین شرح است. پس از آنکه فایل‎های مربوط به هریک از پارامترهای مدل ساخته شدند، وارد نرم افزار geowepp می‎شوند، سپس مدل wepp از طریق نرم افزار فوق به‎اجرا درمی‎آید و درنهایت مقدار رسوب محاسبه می‎شود. مقدار فرسایش ویژه نیز با استفاده از ضریب نسبت تحویل رسوب (sdr) برآورد می‎شود. در مدل epm نیز، ابتدا نقشه ضرایب تهیه شده و سپس با توجه به این ضرایب، نقشه شدت فرسایش ترسیم می‎شود. درنهایت مقدار فرسایش و رسوب تولیدشده با توجه به معادلات ارایه شده به‎دست خواهد آمد. مقدار رسوب مشاهده ای نیز با استفاده از گرادیان دبی و رسوب محاسبه شده است. مدل wepp دارای سه روش دامنه، حوضه آبخیز و مسیرهای جریان است. مقدار رسوب برآوردشده به‎وسیله هریک از روش های فوق، به‎ترتیب 213/0، 178/0 و 785/0 با مدل epm، 033/0 و برای رسوب مشاهده ای، 241/0 تن در هکتار در سال محاسبه شد. بنابراین نتیجه می گیریم که مقدار رسوب برآوردشده با مدل wepp، به مقدار رسوب مشاهده ای نزدیک تر بوده و این مدل از کارایی بالاتری نسبت به مدل epm در برآورد فرسایش خاک و رسوب منطقه مورد مطالعه برخوردار است.