تاثیر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در شکل گیری و گسترش فرسایش خندقی (مطالعه موردی: فارس، منطقه دشت کهور لامرد)

این مطالعه در مناطق دارای فرسایش خندقی دشت‌کهور لامرد، واقع در جنوب استان فارس انجام گرفته است. این نوع از فرسایش در منطقه مورد مطالعه، موجب تخریب اراضی، عدم امکان فعالیت‎های کشاورزی و بهره‌برداری اقتصادی از عرصه‌‌های منابع طبیعی شده است. در این نوشتار تلاش شده تا رابطه بین شکل‌گیری و گسترش خندق‌ها با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی رسوبات، براساس نتایج حاصل از پژوهش ارایه شود. برای دستیابی به این هدف مبتنی بر اجرای پژوهش، در دو مرحله شناسایی ویژگی‌های منطقه پژوهش در چارچوب مطالعات و بررسی‌های متداول طرح‌های آبخیزداری، تهیه نقشه‌ها، جداول، ذخیره آمار و اطلاعات ذیربط در محیط gis از یکسو و مشخص‎کردن مناطق تحت تاثیر فرسایش خندقی و تقسیم بندی خندق‌های موجود در محدوده مورد مطالعه بر اساس مورفولوژی آنها با استفاده از داده‌های سنجش‌ازدور و همراه با عملیات میدانی، نمونه برداری رسوبات و تجزیه آزمایشگاهی نمونه‌ها از سوی دیگر بوده است. در این پژوهش شش خندق فعال و معرف گزینش شدند. طول خندق، عمق، عرض بالا و پایین و حجم فرسایش در آنها اندازه گیری شد. برای تعیین عوامل موثر در گسترش و رسوب‎زایی خندق ها، با بهره گیری از روش stepwise در نرم‎افزار spss تحلیل آماری صورت گرفت. میزان حساسیت رسوبات به فرسایش خندقی با توجه به مقادیر (tnv، om، ph) درکل محدوده مورد مطالعه میزان بالایی را نشان می‌دهد، بین مقدار متغیرهای (ec)، (sar) و تا حد کمی میزان گچ با میزان گسترش خندق ها رابطه ای کاملاً معکوس دیده می‌شود. نتایج نشان می دهد، رسوب تولیدی ناشی از گسترش خندق ها در دشت -کهور تابع سه متغیر گستره آبخیز، درصد سیلت و ماسه در آبخیز واقع در بالای پیشانی خندق‎ها است. این نتایج بیانگر تاثیر ویژگی حوضه آبخیز و سازند زمین شناسی در تولید رسوب ناشی از فرسایش خندقی است.