ارزیابی و تحلیل شرایط هیدرومورفولوژیکی رودخانه‌ی لاویج با استفاده از شاخص کیفیت مورفولوژیکی

استفاده انسان از رودخانه و نوع دخالت آن، می‌تواند موجب تغییراتی در کانال رود و حاشیه آن گردد. در این تحقیق کیفیت مورفولوژیکی رودخانه لاویج در البرز شمالی مورد ارزیابی و تحلیل قرار می‌گیرد. جهت انجام این کار از روش شاخص کیفیت مورفولوژیکی رود(mqi) استفاده شده است. در این روش رودخانه به بازه‌های همگن تقسیم‌بندی می‌شود و سه مولفه اصلی کیفیت عملکرد مورفولوژیکی، سازه‌های مصنوعی و تعدیل کانال مورد بررسی قرار می‌گیرد. این سه مولفه شامل مجموعه‌ای از 28 شاخص هستند که در آن‌ها پیوستگی طولی و عرضی، الگوی کانال، مقطع عرضی، ساختار بستر و پوشش گیاهی حاشیه رودخانه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در رودخانه لاویج شش بازه مشخص گردید و سپس شاخص‌های فوق برای هر یک از بازه‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. بازه‌های 1، 3، 4 و 5 به علت دخالت کم عوامل انسانی امتیاز بیش از 85/0 کسب نموده و در گروه بسیارخوب طبقه‌بندی شده‌اند. بازه 2 به علت دخالت‌های انسانی محدود امتیاز 76/0 کسب نموده و در طبقه خوب قرار گرفت. بازه 6 به علت دخالت‌های زیاد انسان مانند معدن شن و ماسه، تغییر شیب، عرض و الگوی کانال و ایجاد سازه‌های مهندسی مانند آبشارهای کوتاه، کف بند بتونی و ایجاد خاک ریزهای مصنوعی بیشترین تغییرات را تحمل نموده و امتیاز 22/0 را کسب نموده که در طبقه بد قرارگرفته است. اگرچه این روش در ایتالیا مورد استفاده قرارگرفته است. با وجود این در رودخانه مورد مطالعه به طور مناسبی کیفیت مورفولوژیکی رود را ارزیابی نموده است.