بررسی تحولات رسوبی و اقلیم دیرینه بر اساس رسوب شناسی و آنالیز عنصری در پلایای دامغان

اقلیم شناسی دیرینه شامل مطالعه اقلیم در هر قسمتی از تاریخ زمین است که از این میان مطالعه تغییرات کواترنری و به ویژه هولوسن که ارتباط بیشتری با شرایط اقلیم کنونی زمین دارد. تغییرات محیطی و اقلیمی، سیگنال‌های ژئوشیمیایی را در رسوبات دریاچه‌ای به جای می‌گذارند که می تواند در تفسیر شرایط محیطی و اکولوژیکی گذشته استفاده شود. پلایای دامغان واقع در مرکز چاله دامغان در استان سمنان واقع در نیمه شمالی کشور است. هدف از این پژوهش تحلیل تحولات اقلیم دیرینه در این پلایا با استفاده از داده‌های رسوبی، آنالیزهای دانه سنجی و آنالیز عنصری به روش ارزیابی شاخص‌های اقلیمی و تحلیل شرایط رسوبی و عناصر رسوبات است. براین‌اساس نتایج آنالیز‌های رسوبی و ژئوشیمیای در پلایای دامغان نشان می‌دهد در انتهای گمانه شرایط محیطی مرطوب بوده و با گذشت زمان در انتهای این دوره در این منطقه با روند تدریجی کاهش رطوبت مواجه بوده است. در رخساره بعدی شرایط اقلیمی شدیدا سرد و خشکی در منطقه حاکم می‌شود بعد از مشخص شدن این دوره سرد و خشک در انتهای این دوره شرایط گرم و مرطوب آب‌و‌هوایی در دامغان مسلط بوده است. در ابتدایگمانه نیز روند خشک شدگی دریاچه آغاز و بتدریج دریاچه‌ای شور و کم عمق در حوضه جایگزین می‌شود که نهایتا شرایط پلایایی در منطقه ایجاد شده و تا امروز ادامه دارد. نتایج نشان می‌دهند تفسیر ژئوشیمی (آنالیز عنصری ) نوسانات رطوبت، خشکی و دمای محیط را در توالی های مختلف در منطقه دامغان به خوبی مشخص می کند. همچنین دانه سنجی و شاخص های اقلیمی در تفسیر محیط رسوبی در منطقه دامغان بسیار مفید عمل کرده است و روشن کنده شرایط اقلیمی دیرینه در این محیط رسوبی است .