ارزیابی مخاطره زمین ‌لغزش و واکاوی علل آن در جاده جدید سردشت - بانه حدفاصل سردشت - دارساوین

شبکه های ارتباطی با توجه به گستردگی فضایی و نیز قرارگیری در محیطه ای متفاوت و متاثر از تغییر کاربری در معرض مخاطرات محیطی مختلفی قرار دارند. یکی از این مخاطرات مهم ناپایداری دامنه‌ای و به صورت موردی زمین‌لغزش‌ها هستند. در این بین ناپایداری دامنه‌ای در جاده‌هایی که بعد از احداث سدها و در مجاورت این سازه آبی و به ویژه بدون توجه به ماهیت فرم‌های ژئومورفیک ساخته می‌شوند، قابل توجه است. بر این اساس جاده سردست- بانه تا دارساوین که بعد از احداث سد سردشت در چند سال اخیر بخشی از آن دچار تغییر مسیر گردید و مسیر جدید آن منطبق بر بازه میانی این محدوده است، از منظر ناپایداری دامنه‌ای و زمین لغزش مورد ارزیابی، پهنه‌بندی و واکاوی به صورت مقایسه‌ای قرار گرفت. در این پژوهش از مجموعه مطالعات تئوریک، میدانی چند نوبته و نیز روش فازی بر مبنای عملگر gamma0/9 با به کارگیری حداکثر متغیر تاثیر‌گذار شامل 16 مورد با یک رویکرد سیستمی استفاده گردید. نتایج نهایی نشان داد که بر اساس مدل مذکور بازه‌های یک و دو به ترتیب دارای پتانسیل ناپایداری و در سطح خطر بالایی قرار دارند. نتایج اعتبارسنجی نیز با مقدار 0.811 دال بر کارایی مدل بود. با این وجود مطالعات میدانی نیز ضمن تایید این مساله گویای آن بود که بازه دو به لحاظ رخداد زمین‌لغزش بعد از احداث سد و ایجاد جاده جدید که منطبق بر آن است، یک نمونه تیپیک از ناپایداری شده است که واکاوی دلایل آن گویای نقش واحد ژئومورفیک حساس شامل احداث جاده بر روی پادگانه آبرفتی کواترنری با رسوبات سست در مجاورت بلافصل رودخانه زاب با قدرت جریان و نیز زیربری بالا می‌باشد. بنابراین ضرورت توجه به رویکردهای فرم و فرایندی ژئومورفولوژی که کمتر مورد توجه است در مسائل عمران محیطی کارا بوده و در برگیرنده مسیر واقعی توسعه پایدار است.