ارزیابی تغییرات رخساره‏های فرسایش شیاری در سطح دامنه با استفاده از تصاویر صحرایی

بررسی و اندازه‏گیری مقدار فرسایش شیاری در سطح زمین یکی از کارهای حساس و زمان‏بر در مدیریت فرسایش می‏باشد. دامنه فرسایشی در زیرحوضه سیه‌خور در جنوب‌غرب شهر کرمانشاه، با جهت ‌شرقی و مقدار متوسط شیب طولی22 درصد، برای مطالعه انتخاب شد. هدف از این کار اندازه‏گیری فرسایش و حجم شیارها با استفاده از تحلیل تصویر بود. تصویر‏های فول‌فریم با دوربین کانن مارک ш از 12 رویداد فرسایشی تهیه شدند. عکس‌ها در چهار ایستگاه در گام‏های ده متری تهیه و بزرگ نمایی و تست مقیاس از طریق نرم‏افزارimagj انجام شد. اندازه‏گیری پهنا و عمق شیارها با کولیس روی زمین و روی تصویر با کمک نرم‏افزار انجام شد. در این پژوهش، روشی نو برای محاسبه عمق فرسایش معرفی شد. علاوه بر داده‏های دو بعدی، از سایه دیواره شیارها برای اندازه‌گیری عمق فرسایش بهره گرفته شد. با اندازه‌گیری مستقیم روی خاک و غیر‌مستقیم در نرم‌افزار ابعاد شیارها محاسبه شد، داده‏های بدست آمده تحلیل آماری شدند. با کمک وزن مخصوص ظاهری خاک، حجم خاک به وزن بر حسب کیلوگرم تبدیل شد. نتایج نشان داد خطای بین مقدار مستقیم و غیرمستقیم ابعاد شیارها در محدوده 5 درصد می‏باشد. داده‏های حاصل از تصویرهای فرسایشی نشان می‌دهد، که این روش در تعیین مورفومتری دقت خوبی دارد، و محدودیت‌های اندازه‏گیری مستقیم فرسایش شیاری نه تنها برطرف؛ بلکه با دقت و سرعت ابعاد شیارها اندازه‏گیری می‌شوند، و مبنایی برای محاسبه تلفات خاک در سطح پلات‌های تصویری می‌گردند. میانگین و میانه داده‌های تلفات خاک در سطح پلات‌های تصویری به ترتیب 2.3 و kg/m2 1.8 برای دوازده رویداد فرسایشی بدست آمد.