ارزیابی خطر لرزه‌ای به روش‌های تحلیل سلسله مراتبی و شاخص فعالیت نسبی زمین ساختی، جنوب خاوری ایران

ارزیابی خطر زمین ‌لرزه همواره نیازمند شناخت دقیق رفتار گسل‌ها می‌باشد. گستره جنوب خاوری کشور با دارا بودن مجموعه‌ای پیچیده از گسل‌های فعال و لرزه‌زا، همواره شاهد رویداد زمین ‌لرزه‌های مهیب در اعصار گذشته بوده است. به همین رو در این مطالعه، ضمن محاسبه تعدادی از شاخص‌های ریخت‌ زمین ‌ساختی مهم در منطقه مطالعاتی، با استفاده از دو روش شاخص زمین ‌ساخت فعال و تحلیل سلسله مراتبی، به بررسی و شناخت میزان فعالیت زمین ساختی گسل‌های منطقه پرداخته شده است. نتایج این تحقیق منجر به شناسایی مناطق با بالاترین میزان خطر رخداد زمین ‌لرزه گردید. در مقایسه دو روش یاد شده با پارامترهای زمین ساخت فعال و شواهد صحرایی، به روشنی می‌توان برتری روش تحلیل سلسله مراتبی نسبت به شاخص زمین‌ ساخت فعال را مشاهده نمود. براساس نتایج حاصل از تحلیل سلسله مراتبی، چهار پهنه زمین ساختی مهم در این بررسی تعیین گردید. از این میان، دو دسته حوضه با فعالیت زمین ساختی بسیار بالا شناسایی شد که یکی در شمال خاوری منطقه در راستای گسل‌هایی چون گوک و کوهبنان و دیگری در جنوب باختری محدوده و در جوار گسل‌هایی مانند ساردوئیه، لاله‌زار و رفسنجان قرار دارند. به علاوه حوضه‌های با فعالیت زمین‌ ساختی بالا نیز در راستای گسل‌های مهم اما با سابقه لرزه‌خیزی کمتر مثل گسل‌های نایبند، ماهان جوپار، راین و دلفارد قرار گرفته‌اند. قرارگیری مراکز جمعیتی در حوضه‌های با فعالیت زمین‌ ساختی بسیار بالا تا بالا و همجواری با گسل‌های فعال و شناخته شده منطقه، لزوم توجه بیشتر به ساخت و ساز در این محدوده را نشان میدهد.