مدل‌سازی و روندیابی سیلاب در حوزه‌های فاقد آمار (مطالعه موردی؛ آبخیز تمر، استان گلستان)

در این تحقیق هیدروگراف رواناب مستقیم آبخیز تمر در شرق استان گلستان با مساحتی در حدود 1515 کیومترمربع به کمک خصوصیات فیزیوگرافی و تابع توزیع گاما مدل‌سازی شده است. پس از تقسیم منطقه مورد مطالعه به واحدهای هیدرولوژیک و محاسبه پارامترهای مورد نیاز در شبیه‌سازی جریان، فرایند بارش رواناب در هر واحد هیدرولوژیک مدل‌سازی شده و جریان حاصل با استفاده از روش هیدرولوژیک ماسکینگام در بازه‌های عبوری از زیرحوزه‌ها روندیابی شد. سپس با در نظر گرفتن موقعیت زیرحوزه‌ها و تاخیر جریان، هیدروگراف سیلاب در تعداد هشت رگبار مدل‌سازی شد. نتایج مقایسه هیدروگراف های برآوردی و مشاهداتی با مقادیر میانگین معیارهای ضریب تبیین (60%)، و شاخص توافق (74%) نشان داد که روش مورد استفاده در مدل‌سازی هیدروگراف‌های سیلاب، دارای دقت قابل قبولی است. بر اساس نتایج تحقیق، با توجه به امکان استفاده از پارامترهای سهل‌الوصول و خصوصیات فیزیوگرافی آبخیز به‌عنوان رویکرد مناسبی در مدل‌سازی سیلاب، بررسی بیش‌تر ارتباط میان خصوصیات آبخیز و هیدروگراف سیلاب در مطالعات آتی پیشنهاد می‌شود. روش تجزیه و تحلیل و مدل‌سازی سیلاب با استفاده از توزیع گاما در این تحقیق می‌تواند ابزار موثری در برنامه‌های مدیریت سیل، خصوصاً در آبخیزهایی با محدودیت داده های مشاهداتی باشد. هم‌چنین مشخص شد که نتایج مدل در برآورد هیدروگراف های رواناب مستقیم به تغییرات مقادیر پارامترهایی که در تخمین آن‌ها عدم قطعیت وجود دارد، بستگی دارد. بنابراین مطالعات بیش‌تری در خصوص روش‌های محاسبه پارامترهای ورودی مورد نیاز مدل‌سازی هیدرولوژیک ضروری است.