ارزیابی آسیب پذیری و تخریب میراث ژئومورفولوژیکی تحت تاثیر توسعه شهری خرم آباد

میراث ژئومورفولوژیکی شهری مستعد تخریب ناشی از فعالیت‌های انسانی مرتبط با توسعه شهری و ایجاد ساختارهای زیربنایی است. برای درک اثر توسعه شهری بر میراث ژئومورفولوژیکی و ضرورت حفاظت از این میراث ارزشمند، پژوهش حاضر به‌صورت موردی در شهر خرم‌آباد انجام شده است. داده‌های تحقیق از طریق کارهای میدانی، نقشه‌های موضوعی و منابع تصویری موجود به دست آمده است. این تحقیق با یک رویکرد نوآورانه از طریق تلفیق کارهای میدانی، روش‌های سنجش از دور و ارزیابی کمی انجام شده است. بدین‌صورت که ابتدا میراث ژئومورفولوژیکی محدوده شهری خرم‌آباد طی چندین مرحله کار میدانی فهرست برداری و تحلیل اهمیت شده است. در مرحله بعد میزان توسعه شهری خرم‌آباد طی سه دهه اخیر از طریق تصاویر ماهواره‌ای استخراج شده و اثرات آن بر میراث ژئومورفولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت میزان خطر تخریب هرکدام از میراث‌های ژئومورفولوژیکی شهر خرم‌آباد بر اساس شاخص خطر تخریب بریلها (2016) مشخص گردیده است. نتایج نشان داد که منطقه شهری خرم‌آباد طی دوره 1990 تا 2018 حدود سه برابر افزایش یافته و در این زمان بسیاری از آثار میراث ژئومورفولوژیکی مورد تخریب واقع شده و یا ارزش‌های عمده آن (زیبایی‌شناسی، علمی، آموزشی، گردشگری و ...) از بین رفته‌اند. نتایج ارزیابی خطر تخریب نیز نشان داد که ژئومورفوسایت‌های مخملکوه، آبشار طلایی و همین‌طور غار کنجی به علت گسترش سریع مناطق مسکونی، کنترل نشده و حتی غیرقانونی، در معرض بیشترین تخریب ناشی از فعالیت‌های انسانی از جمله ساخت‌وساز، تسطیح و جاده سازی، رها سازی زباله، استفاده و بهره‌برداری خصوصی و غیره قرار دارند. بر این اساس اختصاص شرایط حفاظتی برای آنها ازجمله تعیین عرصه و حریم قانونی ضروری است.

evaluation of vulnerability and degradation of geomorphological heritage affected by khorramabad urban development

extended abstractintroductionin recent years, the ideas of urban geological heritage, urban geomorphological heritage, and urban geotourism have become increasingly important among scientists and specialists. although cities often included the perspectives created by artificial elements (buildings, roads, bridges, etc.), they often have unique geological and geomorphological phenomena; but urban development and the construction of infrastructural structures affect the urban land and sometimes completely destroy the landforms. therefore urban geomorphological heritage is prone to degradation due to human activities related to urban development and the creation of infrastructure. to understand the effect of urban development on geomorphological heritage and the need to conservation this valuable heritage, the present study was conducted in khorramabad, iran. khorramabad is one of the few cities that despite having great geomorphological potential for attracting tourists and developing the city’s geotourism industry, because of lack of study and proper planning remains in isolation.