ارزیابی نرخ فرونشست دشت همدان-بهار و ارتباط آن با پارامترهای محیطی

یکی از مخاطرات پیش‌روی دشت‌های کشور، مخاطره فرونشست است. قرار‌گیری دشت همدان بهار در منطقه نیمه خشک سبب شده تا این دشت در معرض مخاطره فرونشست باشد. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به بررسی این مخاطره پرداخته شده است. در این تحقیق به منظور دستیابی به اهداف مورد نظر از روش‌های توصیفی تحلیلی استفاده شده است. داده‌های تحقیق شامل تصاویر راداری سنتنیل 1 (73 تصویر راداری در طی بازه زمانی 16/01/2015 تا 14/01/2020)، تصویر ماهواره‌ای لندست 8 (مربوط به تاریخ 13/06/ 2020 به منظور تهیه نقشه کاربری اراضی منطقه)، مدل رقومی ارتفاعی 30 متر srtm، نقشه زمین‌شناسی 1:100000 و همچنین اطلاعات مربوط به چاه‌های پیزومتری منطقه است. ابزارهای تحقیق نیز شامل gmt، envi، arcgis و expert choice می‌باشد. بر اساس نتایج بدست آمده، این دشت در طی دوره زمانی 5 سال (از تاریخ 16/01/2015 تا 14/01/2020)، با 281 میلی‌متر فرونشست مواجه شده است که بر اساس آن می‌توان گفت منطقه مورد مطالعه دارای میانگین 56 میلی‌متر فرونشست سالانه است. همچنین نتایج پتانسیل‌سنجی مناطق مستعد وقوع فرونشست بیانگر این است که مناطق میانی محدوده مطالعاتی، شامل محدوده‌های شهری همدان، بهار، لالجین و صالح‌‌آباد به دلیل نوع کاربری، نوع لیتولوژی، شیب کم، قرار گرفتن در واحد دشت و مخروطه افکنه و همچنین افت زیاد منابع آب زیرزمینی در این مناطق، پتانسیل بالایی جهت وقوع و تشدید فرونشست در آینده دارد. با توجه به اینکه این مناطق در محاسبه فرونشست منطقه، دارای بالاترین میزان فرونشست بوده‌اند، بنابراین بین نتایج حاصله از تصاویر راداری و پهنه‌بندی، انطباق وجود دارد.

evaluation of subsidence rate of hamedan-bahar plainand its relationship with environmental parameters

subsidence is the collapse or subsidence of the earth’s surface that occurs on a large scale for a variety of reasons. the phenomenon of subsidence has affected many parts of the world, including iran, and in recent years has been raised as one of the main issues and challenges. in iranian subsidence, groundwater decline has been considered as the main factor, because there is a direct relationship between subsidence and the rate of groundwater decline in different regions. in fact, the prevailing arid climate in most of the interior of iran and the concentration of industrial, agricultural and drinking water consumption on groundwater resources, has provided a good infrastructure for the occurrence of this phenomenon. one of the areas that are exposed to subsidence is hamedan bahar plain. the geographical and climatic location of these plains has caused them to have semi arid conditions in terms of climate, and this has caused the amount of precipitation in this region to be much lower than in the western and northern regions. in these cases, this region is facing a shortage of surface water, and therefore the utilization of groundwater in this region is much higher than the amount of their nutrition. therefore, one of the most important factors in over exploitation of groundwater in the region is unfavorable climatic conditions.