تحلیل ناهنجاری های شبکه زهکشی و ارتباط آن با تکتونیک فعال در حوضه های آبریز شمال تبریز

شبکه های زهکشی فعال ترین و حساس ترین عناصری هستند که می توانند به عنوان ابزاری قدرتمند برای درک فعالیت های نئوتکتونیکی در یک منطقه مورد استفاده قرار گیرند. به منظور تحلیل اثرات تکتونیک فعال در حوضه های زهکشی از تحلیل های مورفومتری که ابزار مفیدی در مطالعات تکتونیکی محسوب می شوند، استفاده می شود. در این پژوهش تاثیر فعالیت های تکتونیکی گسل تبریز  بر حوضه های آبریز ورکش چای، گمانج چای، نهند چای و سرند چای واقع در شمال تبریز با استفاده از شاخص های تراکم زهکشی(dd)، فرکانس زهکشی(df)، ضریب گردواری(cr)، نسبت طول آبراهه اصلی به متوسط عرض حوضه (lsbw)، حجم به سطح حوضه (va)، نسبت کشیدگی(re)، شاخص انشعاب(r)، شاخص عدم تقارن حوضه زهکشی (af)، نسبت شکل حوضه (bs) و شاخص تعقر لانگبین(ic)، شاخص ناهنجاری های سلسله مراتبی (δa) و شاخص تراکم ناهنجاری های سلسله مراتبی(ga) بررسی شدند. بین شاخص های مذکور رابطه  همبستگی پیرسون برقرار شد و ضریب تببین بدست آمد. نتایج  نشان داد که ضریب  همبستگی بین پارامتر هایδa-re, δa-cr, δa-bs, δa-lsbw, δa-r, δa-ic, به ترتیب 0.99، 0.91، 0.69، 0.87 ،0.85، 0.55 است و بین پارامترهای ga-re ga-cr, ga-bs ,ga-lsbw, ga-r, ga-ic, ضریب همبستگی  به ترتیب 0.95، 0.93، 0.83، 0.94،0.80 ، 0.65 برقرار است. نتیجه تحلیل ها نشان می دهد که شاخص های δa وga کاملا تحت تاثیر کشیدگی حوضه ها که ناشی از اثر تکتونیک فعال می باشد قرار دارند. در ضمن ناهنجاری های شبکه زهکشی تمامی حوضه های شمال تبریز از شاخص تقعر نیمرخ رودخانه نیز متاثر می شوند.