معنای زندگی از دیدگاه علامه محمد تقی جعفری

علامه محمد تقی جعفری‌(ره) علت اصلی بحران معنا را گم شدن هویت انسان در لابه‌لای عوامل طبیعی می‌داند. به اعتقاد او انسان هویتش را به دست عوامل طبیعی سپرده واز این‌رو خود و طبیعت را گم کرده است. بدین جهت، نقطه آغازین جست‌وجو برای معنای زندگی را «خودیابی» معرفی می‌کند. به این معنی که انسان تا هویتش را نیابد و خود صاحب خویشتن خویش نشود نمی تواند از معنای زندگی خود سوال کند. او بر این باور است که شرط لازم برای داشتن یک زندگی معنا دار، رسیدن به «خود حقیقی» است. هنگامی که انسان بتواند از زنجیرهای عوامل طبیعی، عوامل تثبیت‌شده در جامعه و تقلید کورکورانه وتعصب نابجا در مورد آنها، درک نکردن تحول و اشتباه گرفتن قوانین نظم و امنیت اجتماعی به‌جای قوانین عالی حیات انسانی رهایی یابد، به تعیّن سوم انسانی که همان خود حقیقی است، راه می‌یابد. البته دین و وجدان اصیل را ملاک و معیار سلوک از خود طبیعی به خود حقیقی قرار می دهد و معنای زندگی را معنای دینی زندگی می‌داند. به عقیده او تعیّن سوم انسانی منطقه ارزش‌ها و ایده‌آل اعلی است وهرچه انسان به من ایده آل اعلی نزدیک‌تر شود هستی قیافه تازه‌تری به او نشان می دهد و جهان هر لحظه برایش تازگی خواهد داشت. او بر این باور است که زیستن در حیات معنادار، زیستن در حیات معقول است. در این حیات، انسان خود را در مجموعه بزرگی به نام جهان هستی در مسیر تکامل می‌بیند که پایانش منطقه جاذبه الهی است.