آینده‌پژوهی در اندیشه اسلامی

آینده‌پژوهی به منزله علم و هنر کشف آینده و مهارت شکل بخشیدن به دنیای مطلوب فرداست که تاثیر بسزایی در اتخاذ خط‌مشی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها دارد. بنابراین هر جامعه، سازمان و یا نهادی که خواستار تحولات بنیادین است، ضرورتاً باید با استفاده از روش‌های مختلف، به کشف ناشناخته‌ها و جهان آینده بپردازد. این انگاره باید جایگاه ویژه‌ای در جامعه دینی ما نیز داشته باشد و همه برنامه ها ، سیاست ها و راهبردها بر اساس واقعیت‌های جهان آینده سامان یابد. از جمله سوالاتی مطرح شده این است که: آیا آینده‌پژوهی و پیش‌بینی آینده، تلاش برای ورود به ساحت علم غیب است؟ و آیا دین، خود هم آینده‌نگری کرده است؟ آینده‌پژوهی دینی با بالندگی و شکوفایی خود می تواند بستر حرکت سالم و مطمین را به آینده شکل دهد و بر اساس آموزه مهدویت، آینده حقیقی و قطعی را محور و مرکز فعالیت‌ها و برنامه‌ها سازد. موضوع مهدویت که آینده و فرجام بشر را در آینده‌ای محتوم و قطعی ترسیم می‌کند، نوعی نگاه آینده‌نگر را در ذهن و جان پیروان خود می نشاند و بدین‌سان اندیشه مهدویت نیز تربیت کننده انسان‌های آینده نگر است. در این مقاله با روش کتابخانه‌ای و اسنادی تلاش گردیده تا ضمن بیان فنون آینده‌پژوهی، اهمیت و جایگاه آن در اسلام نمایانده شده و با معرفی آموزه مهدویت به‌عنوان اساس آینده‌پژوهی در اسلام، امکان بهره وری بهتر از آن در ارزیابی درست پدیده‌ها و فهم دقیق تحولات و شناخت چالش‌ها و ارایه راه‌حل‌ها فراهم گردد.