تربیت انسانی در جامعه سازمانی

سازمان، ضرورت زیست اجتماعی است چرا که اهداف غیر قابل تحقق در ساحت فردی، در سازوکار سازمانی متحقق می گردد؛ حال این اهداف، یا در فرایند توسعه قدرت انسان تکون یافته و متعین می گردد و یا مبتنی بر اضطرار اجتماعی به انسان تحمیل می شود. در هر صورت درون سازمان، تولد و مرگ انسان رقم می خورد. با این‌حال، سازمان به ‌رغم منفعتی که برای انسان دارد، گاهی در بعد عملکرد سازمانی و گاهی حفظ بهداشت جسم، روح و روان کارکنان، با فقدان سلامتی مواجه شده و نابسامانی‌هایی برای انسان امروزی ایجاد می‌کند. بر این اساس، در این نوشتار، آسیب های سازمانی را در بعد عمل ارادی انسان و گستره ومحدودیت دامنه انتخاب گری او، چه در حوزه اهداف و چه در حوزه وسایل، با تکیه بر کنش سازمانی انسان بررسی خواهیم نمود. مهم ترین عواملی که سو رفتارهای انسان در سازمان را سبب می شود، سلب اختیار و اراده گرایی و همچنین جهت دادن نادرست به قوه انتخاب گری اوست. سازمان دیوانسالارانه و بوروکراتیک که بر مبنای بی اعتمادی به انسان قوام یافته و کنترل، مقوم آن است؛ با اتخاذ رابطه فرادست و فرودست میان کارکنان سازمان و ابتنا بر عقلانیت ابزاری به عنوان نمونه تام عقلانیت و بیتوجهی به سایر شیون و مراتب عقلانیت، در ایجاد بحران در هویت انسان، بسیار موثر است. نگارندگان، جهت مقابله با کژکارکردهای تحمیل شده از سوی سازمان دیوانسالارانه بوروکراتیک بر آدمی، بر تحلیل کنش انسان در بستر همه مراتب عقلانیت تاکید نموده و شناخت مغالطات منطقی، عاطفی، رفتاری و هویتی و ارایه راهحل جهت رفع آنها را تجویز مینمایند.