چیستیِ مکارم اخلاق و تبیین اهمیت و چگونگیِ احراز آن، از منظر آیات و روایات

از آنجایی که رسول گرامی اسلام(ص)، اتمام مکارم اخلاق را هدف بعثت خود اعلام فرموده است، پس بر هر مسلمانی ضرورت دارد که در پیِ درک معنای دقیق و ابعاد مختلف مکارم اخلاقی باشد؛ مکارم اخلاق، خصوصیت اصلی فرد و جامعه اسلامی و خواسته اصلی اسلام از مسلمانان و محور اصلی، و غایت تعلیم و تربیت اسلامی است، لذا ترویج آن نه تنها موجب اقامه اسلام و احیای سنت رسول اکرم(ص) می شود بلکه نیاز فوریِ جامعه ما برای درمان خلل های موجود و پیشگیری از آسیب های آینده است.این تحقیق به روش کتابخانه ای و توصیفی و استناد به آیات و روایاتِ متقن شیعی و نتیجه گیری از یافته ها، بدنبال این است که از طریق تحلیل معنای اصطلاح «مکارم اخلاق» و معرفت افزایی، فرد و جامعه اسلامی را ، به سوی تعالی سوق دهد؛ از این رو، به تبیین ابعاد مختلف مکارم اخلاق و نیز لوازم و چگونگیِ احراز آن پرداخته است تا از این رهگذر، اهمیت، جایگاه و ضرورت آن برای فرد مسلمان و جامعه اسلامی آشکارتر گردد.یافته های این تحقیق نشان می دهد که: 1)کسب و تکمیل مکارم اخلاق نه تنها هدف آفرینش است بلکه هدف خلقت انسان نیز می باشد؛ 2)بهترین راه رسیدن به مکارم اخلاق، نزدیک شدن و شبیه شدن به اخلاقِ متعادلِ رسول اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) در چهار حوزه اخلاق بندگی، اخلاق فردی، اخلاق خانوادگی و اخلاق اجتماعی است؛ 3)مکارم اخلاق فقط مختص مومنین است و افراد بی اعتقاد به خدا را شامل نمی شود؛ به بیان دیگر، مکارم اخلاقی فقط در قلمرو ایمان به خدا حاصل می شود و با فضایل اخلاقیِ مکاتب سکولار تفاوت بنیادی دارد؛ 4)بدون احیا این اخلاقِ محمدی(ص)، مسلمانان نمی توانند ادعای کامل بودن و الگو بودن داشته باشند؛ 5) حصول مکارم اخلاق، مستلزم تحصیل علم و معرفت، تعادل، و انجام عمل صالح و رسیدن به مقام اخلاص و احسان است، و اتمام مکارم اخلاق، در گرو اتمام این لوازم است؛ 6) اتمام مکارم اخلاق با مقام انسان کامل و نهایت احسان متناظر است.