عز ت نفس، معیارها و آثار تربیتی آن از نظر آیا ت، روایات و نظریات روا نشناسی

عزت نفس یکی از مهم‌ترین و بنیادی ترین اصول تربیتی است، زیرا اساس تربیت بر عزت است و اگر فرد با عزت رشد یابد و تربیت شود، پیوسته و در هر اوضاع و احوالی استوار و نفوذناپذیر می‌شود. عزت نفس یکی از مهم‌ترین عوامل تحول روانی فرد است و افرادی که عزت نفس بالا دارند، از نظر اخلاقی افراد برانگیخته ای هستند که نه فقط شایسته‌اند، بلکه نگرش مثبت نسبت‌ به خود دارند. اسلام بر این اصل تکیه کرده و آن را محور تعلیمات خود قرار داده است. در متون اسلامی از «بندگی خدا»‌، «تقوا»، «ایمان» و «‌طلب عزت از خدا» به‌عنوان عوامل اساسی نیل به عزت و از طاغوت (حاکمان ستمگر)، حرص و طمع، هوای نفس و رعایت نکردن حق و انصاف به‌عنوان موانع نیل به عزت یاد شده‌است. علمای روان‌شناسی نیز به این اصل توجه زیادی معطوف داشته اند. در متون روان‌شناسی اصول همبستگی، بی-همتایی، قدرت و الگوها به‌عنوان پیش‌زمینه‌های عزت نفس معرفی شده‌است. براندن برای پرورش عزت نفس افراد بر زندگی آگاهانه، پذیرش خود، مسیولیت‌پذیری نسبت‌به خود، ابراز وجود، زندگی هدفمند و وحدت فردی تاکید کرده‌است. عزت نفس آثار فراوانی برای فرد و جامعه دربردارد که از مهم‌ترین آنها تقویت اراده و خودباوری و ایمان به اصالت و اهمیت فرهنگ خودی می‌باشد. روش های کاربردی متنوعی برای رشد و پرورش عزت نفس با استفاده از آیات، روایات و دیدگاه‌های روان‌شناسی وجود دارد.