تاثیر ناملایمات زندگی بر تکامل انسان

از جمله مسایلی که همواره ذهن آدمی را به خود مشغول‌داشته، او را به تردید در باب مبدا و معاد دچار‌می‌کند، شداید و سختی‌هایی هستند که در طول دوران حیات خویش با آنها مواجه است، به‌طوری‌که در ابتدا می‌پندارد که این مشکلات با حکمت الهی سازگاری ‌ندارند و بنابراین، آفریدگارش را زیر‌سوال‌می‌برد و معتقد می‌شود که سختی‌ها و شداید نه تنها رشد و تکامل نفسانی آدمی را سبب‌نمی‌شوند، بلکه قوای موجود او را ضعیف‌کرده، در‌عمل، وی را از تکامل باز‌می‌دارند. این نوشتار در صدد حل این معضل فکری انسان در باب سختی‌هاست و نشان‌می‌دهد که آدمی در سایه عوارض ناخوشایند طبیعی و غیر‌طبیعی، به‌صورت ارادی و غیر‌ارادی، قوت نفس می‌یابد و به طور عملی می‌تواند به سعادت کبری دست‌یابد؛ لذا در این مقاله با بررسی تاثیر ناملایمات و سختی‌ها بر رشد و تکامل انسان از منظر قرآن و روایات، فلاسفه و عرفا و سایر اندیشمندان و با تحلیل دیدگاه‌های این گروه‌ها و ارایه جمع‌بندی جامع از آنها، نتیجه‌گیری‌شده‌است که آدمی به گونه‌ای خلق‌شده که از دریچه این آفات طبیعی و ریاضت‌های عملی، ارادی اشتداد وجود یافته، می‌تواند مراتب وجودی را از پایین‌ترین مرحله که عالم ناسوتی است تا بالاترین آن که عالم احدیت است طی‌کند، چنان‌که انبیا و اولیا الهی چنین بوده‌اند.