اصول و روش های احیاء فطرت از منظر قرآن کریم

زمینه و هدف: از منظر تعالیم وحیانی اسلام، انسان ها با وجود تمامی تفاوتها و تمایزات بر مبنای فطرت پاک و سلیم، آفریده شده اند. ویژگی های فطری، مستمر و جاودان است ازین رو تغییر و تبدیل نمییابد؛ اما از راه های مختلف، ممکن است به آفت های متعددی مبتلا و در نهایت خاموش، مستور و مدسوس شود. به دلیل جایگاه مهم فطرت در تربیت (به ویژه در تربیت اسلامی) این مقاله با هدف ارائة تحلیلی تربیتی، سعی دارد با استفاده از آیات قرآنی، به استنباط آن دسته از اصول و روش های تربیتی بپردازد که زمینة رهایی فطرت از آفات را فراهم می آورد. روش تحقیق: این تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با نظر به آیات قرآن کریم بهعنوان گزارههای مبنایی و با تحلیل آیات، به استنباط اصول و روشهایی برای حفظ پویایی فطرت پرداخته و اصول و روشهایی را که عنایت به آنها در تربیت می تواند فطرت را بهطور فعال به صحنه زندگی بازگرداند بیان کرده است. یافته ها و نتیجه گیری: نهاد تعلیم و تربیت متولی فراهم آوردن زمینة مساعد برای بارور شدن توانمندی های ذاتی افراد به شکلی متعادل و هماهنگ است. تحقق این امر، وابسته به شناخت و توجه به ویژگیهای انسان، جایگاه او در عالم هستی، غایت تربیت، طراحی و گزینش روشها، تدوین برنامهها و محتوای مناسب و نیز توجه به ضرورت فراهم آوردن شرایط فردی و موقعیت های اجتماعی به نحو مقتضی است. اگرچه فطرت، درونیترین و فردیترین ویژگی انسان است اما حیات و ظهور آن تنها درگرو تلاش و تمایل خود فرد نیست؛ زیرا آدمی در جمع متولد میشود و در جمع رشد میکند؛ تاثیرپذیر و تاثیرگذار است؛ ازاین رو فطرتها در پیوند و ارتباط با یکدیگر زمینة رشد می یابند و مستحکم میشوند. به این منظور لازم است با اتخاذ شیوه ها و روش های متناسب، حصول هدف غایی تربیت که دستیابی به کمال و سعادت انسانی است، تسهیل شود.