تحلیل ساز و کار زمین ‌لغزش روستای باریکان شهرستان طالقان

زمین ‌لغزش ازجمله بلایای طبیعی است که عمدتاً در مناطق کوهستانی رخ می‌دهد و باعث برهم ریختگی مورفولوژی منطقه می‌شود و خسارات عمده به مناطق مسکونی، جاده‌ها و زمین‌های کشاورزی و غیره وارد می‌کند به همین دلیل پدیده زمین‌لغزش و سازوکارهای آن می‌بایست مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گیرد. این مقاله به بررسی علل ناپایداری دامنه‌ای در محدوده روستای باریکان واقع در شهرستان طالقان استان البرز می‌پردازد. روستای باریکان در دوره‌های زمانی مختلف از اوایل دهه 1380 تا اوایل سده جدید به‌تناوب دچار ناپایداری حرکات دامنه‌ای شده است که شدیدترین آن پس از یک دوره بارانی غیرمعمول در اواخر زمستان سال 1397 و اوایل بهار سال 1398 رخ‌داده و سبب ایجاد خسارات قابل‌توجهی در ساختمان‌های موجود در بافت قدیم روستا و سایر مناطق موجود در روستا شده است. این پژوهش حاصل نتایج مطالعات پایدارسازی است که از طریق بازدید و مشاهده میدانی از روستای باریکان و برداشت‌های زمین‌شناسی صورت گرفته است. به‌منظور تکمیل مطالعات و به دست آوردن خصوصیات مقاومتی مصالح زمین‌شناسی موجود در محدوده زمین‌لغزش روستا، مطالعات ژئوتکنیکی و ژئوفیزیکی با استفاده از آزمایش‌های شناسایی ساخت گاه، طراحی و اجراشده است. در ادامه، به تحلیل داده‌های بارندگی برای تجزیه‌وتحلیل عددی پایداری شیب و تغییرات سازوکار شکست شیب قبل و بعد از بارندگی پرداخته‌شده است. نتایج مطالعات به‌دست‌آمده بیانگر آن هستند که ضریب ایمنی پس از یک دوره 2 ماهه بارندگی با شدت بارندگی حدود 5 برابر میانگین بلندمدت کاهش چشمگیری می‌یابد. درنهایت، عملکرد دو استراتژی بهبود پایداری شیب برای کاهش خطر زمین‌لغزش مورد ارزیابی قرارگرفته است. نتایج این مطالعه می‌تواند چشم‌اندازی در مورد تاثیرات تغییرات بارندگی در ایران برای طراحی‌های ژئوسیستم آینده، پیش‌بینی خطرات زمین و انتخاب استراتژی‌های کاهش زمین‌لغزش ناشی از بارندگی فراهم کند.

analysis of the landslide mechanism in barikan village, taleghan county

landslides are natural disasters that occur mainly in mountainous areas and cause, disruption to the morphology of the region and cause major damage to residential areas, roads, agricultural lands, etc. for this reason, the landslide phenomenon and its mechanisms must be analyzed. this article examines the causes of slope instability in barikan village, located in taleghan county, alborz province. barikan village has been experiencing intermittent instability of slope movements at different times from the early 2000s to the early 2010s, the most severe of which occurred after a stormy period in the late winter of 2018 and early spring of 2019, causing significant damage to buildings in the old village context and other areas in the village. this research is the result of sustainability studies conducted through field visits and observations of the village of barikan and geological surveys. to complete the studies and obtain the resistance properties of the geological materials present in the village landslide area, geotechnical and geophysical studies were designed and implemented using site identification tests. next, rainfall data is analyzed for numerical analysis of slope stability and changes in slope failure mechanisms before and after rainfall. the results of the studies obtained indicate that the safety factor decreases significantly after a 2-month rainfall period with a rainfall intensity of about 5 times the long-term average. finally, the performance of two slope stability improvement strategies to reduce landslide risk has been evaluated. the results of this study can provide insights into the impacts of rainfall changes in iran for future geosystem designs, land hazard prediction, and the selection of rainfall-induced landslide mitigation strategies.