تحلیل و پیشنهاد الگوی توسعه فیزیکی شهر ایذه با تاکید بر مخاطرات طبیعی

امروزه در کنار روند افزایشی جمعیت، میزان مخاطرات طبیعی مناطق شهری نیز دارای روند افزایشی بوده است. یکی از شهرهایی که در طی سال‌های اخیر با روند افزایشی جمعیت مواجه شده است، شهر ایذه در استان خوزستان است. با توجه به پتانسیل بالای مخاطره پذیری شهر ایذه، ارائه الگوی توسعه کالبدی شهر ایذه بسیار حائز اهمیت است که در این پژوهش به این مهم پرداخته‌شده است. در این تحقیق از تصاویر راداری سنتینل 1، تصاویر ماهواره لندست و لایه‌های رقومی اطلاعاتی مربوط به محدوده شهری و حاشیه شهری ایذه به‌عنوان مهم‌ترین داده‌های تحقیق استفاده‌ شده است. مهم‌ترین ابزارهای تحقیق، sbas، arcgis و super decisions بوده است. همچنین در این تحقیق از مدل‌های سری زمانی sbas، منطق فازی و anp استفاده‌شده است. این تحقیق از سه مرحله کلی انجام‌شده است. در مرحله اول، به ارزیابی فرونشست منطقه پرداخته‌شده است. در مرحله دوم، مناطق آسیب‌پذیر در برابر مخاطره زمین‌لرزه شناسایی‌شده است و در مرحله سوم نیز مناطق مستعد توسعه فیزیکی نواحی سکونتگاهی شناسایی‌شده است. نتایج حاصله از سری زمانی sbas نشان داده است که محدوده شهری و حاشیه شهری ایذه در طی دوره زمانی 2 ساله بین 13 تا 68 میلی‌متر فرونشست داشته است. آنالیز مکانی فرونشست رخ‌داده بیانگر این است که بیش‌ترین میزان فرونشست مربوط به مناطق جنوبی این شهر است بوده است. همچنین بر اساس نتایج حاصله، حدود 48 درصد از محدوده شهری ایذه به دلیل تراکم نواحی سکونتگاهی و دور بودن از فضاهای باز و جاده‌های اصلی، دارای پتانسیل آسیب‌پذیری زیادی در برابر مخاطره زمین‌لرزه هستند. نتایج شناسایی مناطق مستعد توسعه فیزیکی نواحی سکونتگاهی نیز نشان داده است که حدود 49 درصد از مناطق حاشیه‌ای شهر ایذه که عمدتاً منطبق بر مناطق شمال شرقی شهر ایذه است، مستعد توسعه فیزیکی است.

investigation and analysis of the physical development pattern of izeh city in dealing with natural hazard

today, along with the increasing trend of the population, the amount of natural hazards in urban areas has also increased. one of the cities that have faced an increasing trend of population in recent years is izeh city in khuzestan province. considering the high risk potential of izeh city, it is very important to present the physical development model of izeh city, which is addressed in this research. in this research, sentinel 1 radar images, landsat satellite images and digital layers of information related to the urban area and urban outskirts of izeh have been used as the most important research data. the most important research tools are sbas, arcgis and super decisions. also, sbas time series, fuzzy logic and anp models have been used in this research. this research has been done in three general stages. in the first stage, the region’s subsidence has been assessed. in the second stage, the vulnerable areas against the earthquake hazard have been identified, and in the third stage, the areas susceptible to the physical development of residential areas have been identified. the results of the sbas time series have shown that the urban area and the urban periphery of izeh have subsided between 13 and 68 mm during a 2-year period. the spatial analysis of the subsidence that occurred indicates that the highest amount of subsidence is related to the southern areas of this city. also, based on the results, about 48% of the urban area of izeh, due to the density of residential areas and being far from open spaces and main roads, has a high vulnerability potential against earthquake hazards. the results of identification of areas prone to physical development of the residential areas have also shown that about 49% of the marginal areas of izeh city, which mainly correspond to the northeastern areas of izeh city, are prone to physical development.