چارچوب ارزیابی نقاط گلوگاهی شبکه توزیع آب برمبنای بحرانیت و خواص شبکه‌ای

شبکه‌های آب‌رسانی یکی از زیرساخت‌های حیاتی کشور محسوب شده و تامین‌کننده مهم‌ترین نیازهای زیستی انسان و صنایع هستند. اختلال در عملکرد این شبکه‌ها، هرچند کوتاه‌مدت، منجر به آسیب جدی در اقتصاد، امنیت یا ایمنی جامعه می‌شود؛ بنابراین حفاظت از آن در برابر تهدیدات طبیعی و انسان‌ساخت بسیار حائز اهمیت است. در همین راستا هدف این پژوهش، ارائه الگو و چارچوبی مشخص و مدون، به‌منظور شناسایی و تعیین نقاط گلوگاهی شبکه توزیع آب شهری، به‌وسیله اولویت‌بندی نقاط در شبکه‌های توزیع، اولویت‌بندی نقاط گلوگاهی، مشخص نمودن سطح واقعی نقاط متعدد در شبکه و درنهایت کمک به بحث تخصیص صحیح منابع بر اساس اولویت‌های تعیین‌شده است. این مقاله، به تعیین نقاط گلوگاهی شبکه توزیع آب بر اساس روش کمّی و کیفی پرداخته که بخش کمّی با استفاده از نرم‌افزار gephi و بخش کیفی با استفاده از روش ahp و وزن دهی توسط مصاحبه با خبرگان و متخصصین، در نرم‌افزار expert choise به شاخص و معیار‌های ارائه‌شده است. ازنظر روش‌شناسی؛ پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و روش گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و روش مصاحبه، صورت پذیرفته است. نتایج حاصل، نشان داد که از میان 67 پهنه موجود در شبکه توزیع آب شهر موردنظر، هفت مورد آن، بحرانی و اهمیت آن در شبکه توزیع، گلوگاهی بوده و نیازمند توجه و اخذ تصمیمات پدافندی مناسب در راستای کاهش احتمال آسیب‌پذیری و افزایش میزان تاب‌آوری در برابر مخاطرات است.

the framework for evaluating the bottlenecks of the water distribution network based on criticality and network properties

water supply networks are considered one of the country’s critical infrastructures, providing the most essential needs for human life and industries. any disruption in the performance of these networks, even for a short period, can lead to serious damage to the economy, security, or safety of the community. therefore, protecting them against natural and man made threats is of utmost importance. in this regard, the aim of this research is to present a specific and documented model and framework to identify and determine the bottlenecks of the urban water distribution network by prioritizing points in the distribution networks, prioritizing bottlenecks, determining the actual level of multiple points in the network, and ultimately assisting in the proper allocation of resources based on the determined priorities. this article addresses the identification of bottlenecks in the water distribution network based on quantitative and qualitative methods, with the quantitative part using gephi software and the qualitative part using the ahp method, and weighting through interviews with experts and specialists in expert choice software to the presented indices and criteria. methodologically, this research is of an applied type, and the information collection method has been conducted using library resources and interviews. the results showed that among the 67 zones in the city’s water distribution network, seven of them are critical and their importance in the distribution network is bottlenecked, requiring attention and appropriate defensive decisions to reduce vulnerability and increase resilience against hazards.