ارزیابی میزان فرونشست شهر ایذه و تحلیل عوامل موثر در وقوع آن

امروزه مخاطره فرونشست به‌عنوان یک مخاطره طبیعی بسیاری از شهرها ازجمله شهر ایذه را در برگرفته است. با توجه به اینکه فرونشست با اثرات منفی زیادی برای نواحی سکونتگاهی همراه است، در این پژوهش به ارزیابی میزان فرونشست دشت ایذه و تحلیل عوامل موثر در وقوع آن پرداخته‌شده است. در این پژوهش از تصاویر ماهواره‌های لندست، تصاویر راداری سنتینل 1، مدل رقومی ارتفاعی 30 متر srtm و اطلاعات کتابخانه‌ای به‌عنوان داده‌های تحقیق استفاده‌شده است. مهم‌ترین ابزارهای تحقیق arcgis، envi، idrisi و gmt بوده است. مدل‌های مورد استفاده در تحقیق شامل مدل حداکثر احتمال، مدل lcm و مدل sbas بوده است. این تحقیق در دو مرحله کلی انجام‌شده است که در مرحله اول، به ارزیابی فرونشست منطقه با استفاده از روش سری زمانی sbas پرداخته‌شده و در مرحله دوم با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست، روند توسعه کاربری‌های انسان‌ساخت و نواحی سکونتگاهی ارزیابی‌شده است. بر اساس نتایج حاصله، شهر ایذه در طی دوره زمانی 2 ساله (از تاریخ 2020/01/10 تا 2022/01/15) بین 13 تا 68 میلی‌متر فرونشست داشته است که بیش‌ترین میزان آن مربوط به مناطق جنوبی و جنوب شرقی این شهر بوده است. همچنین نتایج این تحقیق نشان داده است که نواحی سکونتگاهی و انسان‌ ساخت شهری و حاشیه شهری ایذه در طی سال‌های 1992 تا 2022 با 7.2 کیلومترمربع افزایش مواجه شده است و با توجه به اینکه بیش‌ترین میزان فرونشست نیز مربوط به این مناطق بوده است. همچنین بر اساس مطالعات صورت گرفته در دشت ایذه، این دشت سالانه با تخلیه 8.14 میلیون مترمکعب آب زیرزمینی مواجه است. مجموع نتایج حاصله نشان داده است که عوامل انسانی توسعه کاربری‌های انسان‌ساخت و افت منابع آب زیرزمینی سبب شده است تا شهر ایذه، خصوصاً مناطق جنوبی و جنوب شرقی آن در معرض مخاطره فرونشست باشد.

evaluation of the subsidence rate of izeh city and analysis of factors influencing its occurrence

nowadays, the risk of subsidence as a natural risk has covered many cities, including izeh city. considering that subsidence is associated with many negative effects for residential areas, in this research, the amount of subsidence in the izeh plain and the analysis of factors influencing its occurrence have been evaluated. in this research, landsat satellite images, sentinel 1 radar images, srtm 30 meters high digital model and library information were used as research data. the most important research tools are arcgis, envi, idrisi and gmt. the models used in the research included maximum likelihood model, lcm model and sbas model. this research has been done in two general stages, in the first stage, the subsidence of the region was evaluated using the sbas time series method, and in the second stage, using landsat satellite images, the development process of man-made uses and areas a settlement has been evaluated. according to the results, the city of izeh has subsided between 13 and 68 mm during a period of 2 years (from 2020/10/01 to 2022/15/01), the highest amount of which is related to the southern and southern regions. it was east of this city. also, the results of this research have shown that the residential and man-made urban areas and urban outskirts of izeh have encountered an increase of 7.2 square kilometers during the years 1992 to 2022, and considering that the highest amount of subsidence is also related to this has been areas. also, based on the studies conducted in izeh plain, this plain is faced with the annual discharge of 14.8 million cubic meters of underground water. the total results have shown that human factors, the development of man-made uses and the decline of underground water resources have caused the city of izeh, especially its southern and southeastern regions, to be at risk of subsidence.