شناسایی فاکتورهای تخریب پذیر در ساختمان‌ها پس از وقوع بحران‌های سیل و زلزله و رتبه‌بندی فاکتورهای مشترک با روش الکتره

زلزله و سیل به‌عنوان دو عامل از اساسی ترین عوامل مخرب طبیعی در ایران به شمار می آیند. در واقع زلزله و سیل به‌عنوان یک پدیده طبیعی به‌خودی‌خود نتایج نامطلوبی در پی ندارند. آنچه از این عوامل مخرب یک فاجعه می سازد عدم پیشگیری از تاثیر آنها و عدم آمادگی برای مقابله با عواقب آنها است. هدف این پژوهش شناسایی و رتبه بندی فاکتورهای تخریب پذیر در ساختمان ها پس از وقوع سیل و زلزله و ارائه راهکارهایی برای کاهش عوامل مخرب است. جامعه آماری تحقیق شامل 300 نفر از کارشناسان خبره عمران در حوزه ساخت و سازهای عمرانی هستند که با استفاده از فرمول کوکران، از این تعداد یک نمونه 80 نفری به دست می آید. برای شناسایی فاکتورهای تخریب پذیری از تحقیقات پیشین و نظر متخصصان استفاده‌شده است. نظر متخصصان با استفاده از پرسشنامه دریافت شد. پس از تکمیل پرسشنامه ها توسط متخصصین، آزمون سنجش روایی و پایایی بر روی پرسشنامه انجام شد. در این تحقیق برای بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده شد. به این طریق، تعداد 21 فاکتور تخریب پذیر پس از وقوع زلزله و 11 فاکتور تخریب پذیر پس از وقوع سیل استخراج شدند. در ادامه، با تهیه پرسشنامه ای دیگر و توزیع آن در میان نمونه آماری، نظرات متخصصین را بر اساس طیف پنج گزینه‌ای لیکرت جمع آوری کرده و با انجام آزمون فرض عوامل تاثیرگذار شناسایی شدند. نتایج حاصل از آزمون فرض نشان می دهد که کلیه عوامل شناسایی‌شده برای زلزله و سیل، موثر هستند. در ادامه، عوامل تخریب پذیر مشترک بین آنها شناسایی‌شده و برای اولویت بندی این عوامل از روش تصمیم‌گیری چند معیاره الکتره 4 استفاده‌شده است. نتایج نشان می دهند که واژگونی ساختمان و تخریب فونداسیون مهم‌ترین فاکتورهای مشترک هستند.

identification of destructive factors in buildings after flood and earthquake crises and ranking of joint factors using electre method

earthquake and flood are two of the most important natural destructive factors in iran. in fact, earthquakes and floods as a natural phenomenon do not in themselves have undesirable consequences. what makes these destructive factors a disaster is their inability to prevent them and their inability to deal with their consequences. the purpose of this study is to identify and rank destructive factors in buildings after floods and earthquakes. the statistical population of the study consists 300 experts in the field of civil construction. prior research and expert opinion have been used to identify destructive factors. experts’ opinions were measured using a questionnaire. after completing the questionnaires by experts, validity and reliability test was performed on the questionnaire. in this study, kolmogorov-smirnov test was used to check the normality of the data. in this way, 21 destructive factors after earthquake and 11 destructive factors after flood have been extracted. then, by preparing a questionnaire and distributing it among the statistical sample, experts’ opinions were collected based on likert’s five-choice range and identified by testing the hypothesis of influential factors. the results of the hypothesis test show that all the identified factors are effective for earthquake and flood. subsequently, common destructive factors are identified and the multi-criteria decision-making method of electre 4 is used to prioritize these factors. the results show that building reversal and foundation destruction are the most important common factors.