پهنه‌بندی ظرفیت سیل‌خیزی با استفاده از تحلیل سلسه‌مراتبی و منطق فازی در محیط gis نمونه موردی: شهر ایلام

امروزه عوامل مختلفی همچون رشد بی‌ رویه جمعیت، تسطیح زمین و اشغال حریم رودخانه‌ها در کنار عوامل اقلیمی در مناطق شهری سبب گسترش سیلاب‌های شهری شده است. شهر ایلام هم از این شرایط مستثنی نیست؛ به‌طوری که این پدیده باعث تخریب و خسارات زیادی به مناطق مسکونی، راه‌های ارتباطی، اراضی زراعی و باغات در طی چند سال گذشته شده است. هدف از این پژوهش ارزیابی و پهنه‌بندی محدوده‌های سیل‌خیز در شهر ایلام است. بدین‌منظور معیارهایی همچون شیب، ویژگی‌های زمین‌شناسی، جانگاری، آبراهه، خاک و کاربری اراضی انتخاب و توسط تحلیل سلسله‌مراتبی و مدل فازی مورد وزن‌دهی و استاندارد سازی قرار گرفتند. در نهایت نقشه پهنه‌بندی نهایی با همپوشانی نقشه‌های وزن‌دهی‌شده برای هر معیار درسامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. بررسی و تحلیل نهایی نقشه به‌دست‌آمده بیانگر آن است که نواحی شمال و شمال غرب دارای بیشترین ظرفیت در برابر خطر سیل هستند. همچنین نتایج نشان داد که از کل مساحت منطقه 0.6 درصد در طبقه آسیب‌پذیری بسیار بالا، 6.29 درصد در طبقه آسیب‌پذیری بالا، 20.92 درصد در طبقه آسیب‌پذیری متوسط، 50.23 درصد در طبقه آسیب‌پذیری کم و 21.95 درصد در طبقه آسیب‌پذیری بسیار کم قرار دارند.

Flood Zoning Using HierarchicalAnalysis andFuzzy Logic in GISCase Study: Ilam City

Various factors such as overcrowding, land leveling and occupation of rivers along with climatic factorsin urban areas have caused urban flooding .The city of Ilam is no exception; This has caused a lot ofdamage to residential areas, roads, fields and farmlands over the past few years. The purpose of this studyis to evaluate and zoning floodprone areas in Ilam. For this purpose, criteria such as slope, geological features,topography, streamflows, soil and land use were selected, weighted and standardized by hierarchicalanalysis and fuzzy model.Then, zoning map with overlapping the weighted maps for each criterion was preparedin the GIS. Final analysis of the map shows that the north and northwest areas have the highest potentialfor flood risk. The results also showed that 0.60% of the total area are in very high vulnerability categoryand 6.29% in high vulnerability class, 20.92% in the average vulnerability class, 50.23% in low vulnerabilityclass and 21.95% in the very least vulnerable category.