روش طراحی مجموعۀ اسکان موقت پس از بحران‌ ناشی از جنگ (مطالعۀ موردی: طراحی مجموعۀ اسکان موقت شهر موصل پس از حملۀ داعش)

وضعیت وخیم شهروندان موصل که در پی اشغال و ویرانی این شهر از سوی داعش مجبور به ترک موطن شده اند و حال پس از آزادی این شهر خواستار بازگشت و بازسازی خانه ها و دیارشان هستند، دلیل انجام طراحی یک مجموعۀ اسکان موقت (اردوگاه) برای بی‌خانمان‌شدگان این شهر شد. مکان جانمایی این طرح در کرانه‌های رود دجله قرار دارد. با وجود اینکه این طرح یک پروژۀ معماری با قرابت به مباحث شهرسازی و بازسازی پس از سانحه است و موضوعاتی مانند تبیین روش شناسی تحقیق آن گونه که در طرح های پژوهشی مرسوم است، در آن نمی گنجد، اما کوشش شده تا با مبنا قرار دادن روش کاربرمحور دو موضوع «زمینۀ استفاده از این طرح» و همچنین «نیازهای کاربران» در این طرح استفاده شود. به این ترتیب که با مرور ادبیات مرتبط با اسکان اضطراری و موقت و تجارب اسکان پس از سوانح، عمده الزامات و نیازهای کاربران تشخیص داده شد. بر این اساس عوامل مرتبط با زمینۀ طراحی مانند رعایت فواصل و الزامات در محل استقرار طرح و ویژگی های شهرسازی و معماری ریشه ‌دار در فرهنگ و اقلیم شهر موصل و همین طور تجهیزات موردنیاز برای برپایی این مجموعۀ اسکان موقت به علاوه سرانه های فضا برای افراد استخراج شد. به‌منظور ارائۀ بهتر خدمات اردوگاه در دو عرصۀ مجزا طراحی شد. عرصۀ اول که «کمک‌های اولیۀ‌ بشردوستانه» نامیده می‌شود، وظیفۀ پذیرش، مراقبت، واکسیناسیون، شناسایی، یافتن افراد خانواده، اقوام و خویشان را در محیطی جمعی دارد. عرصۀ دوم طرح که «منطقه بازگشت به شهر» نامیده می‌شود، بنا دارد تا پناهجویان را تا زمان آمادگی شرایط شهر و منازل در واحدهای مستقل اسکان دهد.

A Method to Design a Refugee Camp inMosul after ISIL Siege

The main reason for designing a temporary residence complex is the lack of a proper place for temporary settlingof Mosul refugees. The poor condition of Mosulians, who were forced to leave their homeland after their city wasoccupied and destructed by ISIL, and their willingness to return and rebuild their houses, motivated this study tobegin. The location of this complex is next to banks of the Tigris River. Since this study might be considered as anarchitectural design project close to urban planning and post disaster reconstruction subjects, explaining researchmethodology is not a main concern as it is common in researching projects, but an attempt has been made to use“User Centered Design” method (UCD) on two issues; the “context of using this plan” as well as “user needs”.According to this, some factors related to locating the site such as buffer distances, necessary requirements andfeatures of urban texture and indigenous architecture, equipments needed to set up this temporary settlement aswell as standard minimum spaces for necessary uses were clarified as the context requirements of this plan, whilereviewing the literature related to emergency and temporary settlements and previous disaster experiences of camp < br />accommodation lead to the main requirements and needs of users. This infrastructure will have two different areas:the first, named “Urgent Humanitarian Aid”, is thought for receiving and caring the newly arrived returnees, andthe second one called “City Reintegration Zone”, aims to reintegrate refugees into society after years of uprootingand will seek to secure a future for families, once they meet their most urgent basic needs in the first area.