ارزیابی آسیب پذیری بافت های فرسوده شهری از منظر پدافند غیرعامل با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی نمونه موردی: شهر اردبیل

همزمان با رشد و گسترش شهر و شهرنشینی، شهرها با ابعاد تازه‌ای از تهدیدات و با حجم بالایی از صدمات و آسیب‌های ناشی از آن به علت تمرکز جمعیت و ثروت در خود مواجه می‌شوند. بر این اساس ارزیابی آسیب‌پذیری شهرها در مقابل مخاطرات محیطی و تدوین راهکارهای مناسب برای کاهش خسارات امری اجتناب‌ناپذیر است. شهر اردبیل به واسطه موقعیت راهبردی و مرزی خود در شمال غرب کشور ایران، همواره یکی از نقاط در معرض تهدید توسط دشمن محسوب می‌شود. در این میان بافت‌های فرسوده به سبب مشکلات و نارسایی‌های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی آسیب‌پذیری به مراتب بیشتری نسبت به سایر نقاط شهری دارند. بدین ترتیب هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی میزان آسیب‌پذیری بافت فرسوده شهر اردبیل از منظر پدافند غیرعامل است. این پژوهش بر اساس روش تحقیق توصیفی–تحلیلی و بر حسب هدف کاربردی است و همچنین روش جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی است. در این پژوهش ابتدا با توجه به شرایط ویژه بافت فرسوده شهر اردبیل و همچنین بررسی مطالعات تحقیقات پیشین 10 شاخص به‌منظور ارزیابی میزان آسیب‌پذیری تعریف شد؛ سپس متناظر با هر یک از شاخص‌ها زیر شاخص‌هایی در نظر گرفته شده است. در مرحله بعد با استفاده از نظرات کارشناسان هر کدام از معیارها و شاخص‌ها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و در محیط نرم‌افزار expert choice وزن‌دهی و اولویت‌بندی می‌شوند و در انتها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) نقشه‌های آسیب‌پذیری بافت فرسوده شهر اردبیل تهیه می‌شود. نتایج کلی تحقیق حاکی از آن است که 47.83 درصد از قطعات واقع در محدوده بافت فرسوده دارای آسیب‌پذیری زیاد، 33.71 درصد آسیب‌پذیری متوسط و 18.46 درصد هم از آسیب‌پذیری کمی برخوردارند.

Vulnerability Assessments of Decayed UrbanFabric with Passive Defense Principles UsingAHP MethodCase Study: City of Ardabil

As the city grows and expands and urbanization, cities are facing new dimensions of threats and a high volume of damagedue to the concentration of population and wealth. Therefore, the vulnerability assessment of cities to environmentalhazards and developing appropriate strategies to reduce losses is inevitable. The city of Ardebil, due to its strategicand border position in the northwest of Iran, has always been considered as one of the areas threatened by the enemy. But itis more vulnerable to other urban points due to problems and failures of physical, social and economic problems. Thus, themain purpose of the present study is to assess the vulnerability of the decayed urban fabric of the city of Ardabil from thepoint of passive defense. This study is applied and the general approach is descriptiveanalytical and data and informationis mainly collected through field methods (interview and observation). In the present study, based on the specific conditionsof the decayed urban fabric of Ardebil city, as well as previous research studies, 10 indexes have been defined to assessthe vulnerability, and subindexes have been considered for each index. In the next step, using the expert’s opinions, eachcriterion and indicators are weighted and prioritized using AHP method in Expert Choice software and finally using GISmaps the vulnerability maps of the decayed urban fabric of the city of Ardabil is provided. The results shows that %47.83 ofthe fragments located in the decayed urban fabric area had a high vulnerability, %33.71 moderate vulnerability and %18.46had low vulnerability.