شناسایی محله ‏های آسیب ‏پذیر شهری از نظر اتفاقات شبکه‏ ی آب مطالعه‏ ی موردی: شهر اردبیل

زیرساخت آب شریان حیاتی یک شهر است و آسیب به آن، می ‏تواند منجر به بحران شود. بر اساس گزارش‏ های ثبت شده، از سال 1390 تا 1395 به طور میانگین سالانه ده‏ها هزار مورد اتفاق در زیرساخت شبکه‏ ی آب شهر اردبیل رخ داده است. از آنجایی که زیرساخت‏ های آب، مکان مبنا هستند، بنابراین، شناسایی پهنه‏ های آسیب‏پذیر شهر به‏ منظور پیشگیری از بحران در مواقع مخاطرات احتمالی ضروری است. چنین شناختی مستلزم استفاده از روش‏های مناسب تحلیل فضایی است. لذا از فنون gis همچون تراکم kernel و فرایند تحلیل سلسله‏ مراتبی (ahp) برای شناسایی محله‏ های آسیب‏ پذیر شهر استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی این پژوهش، 44 محله‏ ی شهر اردبیل است. داده ‏های این پژوهش، شامل 11222 مورد اتفاق است که تا پایان سال 1395 ثبت شده ‏اند. در پژوهش حاضر، از هشت معیار کلیدی شامل تعداد اتفاقات ثبت شده، تراکم جمعیت و ساختمان، فعالیت ساختمانی، کیفیت شبکه‏ ی معابر، کیفیت کالبدی بافت‏ های شهری، عمر و فشار در شبکه ‏ی آب استفاده شده است. یافته‏ های پژوهش نشان می ‏دهند که 13.6 درصد از محله‏ ها در پهنه ‏ی با آسیب ‏پذیری شدید، 22.7 درصد در پهنه ‏ی با آسیب ‏پذیری زیاد، 25 درصد در پهنه ‏ی با آسیب‏ پذیری متوسط و 38.7 درصد باقی در پهنه با آسیب ‏پذیری کم و خیلی کم قرار دارند. نتیجه اینکه، محله ‏های شماره‏ی 2، 4، 5، 19، 28، 39 وضعیت بحرانی دارند و شدیداً در معرض خطر وقوع اتفاقات در شبکه‏ ی آب شهری قرار گرفته ‏اند و وقوع مخاطراتی مانند زلزله می‏ تواند شهر را با آسیب‏ های جدی مواجه کند.

Identifying Vulnerable Neighborhoods in the City in Terms of City Water Network Events Using GIS. Case Study: Ardabil City

The water infrastructure is a vital artery of a city and damage to this can lead to crisis. According to the records, from 2011 to 2016 on average, annually, tens of thousands of incidents occurred in Ardabil water network infrastructure. Since water infrastructures are locationbased, therefore, identification of vulnerable zones of the city, in order to prevent crisis in hazardous times is essential. Such knowledge requires the use of appropriate methods of spatial analysis. Therefore, techniques such as Kernel density in GIS and Analytic Hierarchy Process (AHP) are used for the identification of vulnerable neighborhoods. The geographic territory of this study is 44 neighborhoods of the city of Ardabil. 11,222 registered incidents in the water network of the city by the end of 2016 are used in this study. Moreover, 8 key criteria including the number of registered events, population and building density, construction activity, the quality of the road network, the physical quality of urban fabrics, age and the pressure of the city water network are used. The results show that 13.6 percent of the neighborhoods are in the zone with severe risk, 22.7 percent in the highrisk zone, 25 percent are in the zone with moderate risk and 38.7 percent are in the low and very low risk zones. In conclusion, neighborhoods 2, 4, 5, 19, 28, 39 are in crisis condition and at great risk of events on the city water network and crisis such as earthquakes can damage the city.