جایگاه پرونده شخصیت در فرایند عدالت کیفری اطفال و نوجوانان (مطالعه موردی شهر همدان)

سیاست اصلاح و درمان و فردی سازی کیفرها تنها از رهگذار شناسایی شخصیت مرتکب و عوامل خطر و حمایتی محقق می‌شود و پرونده شخصیت، ابزاری برای اجرای این سیاست است. این پرونده که شامل اطلاعات گسترده‌ فردی، خانوادگی، اجتماعی و... بزهکار می‌شود، در مورد اطفال و نوجوانان، به دلیل عدم تکامل قوای شناختی اهمیتی دوچندان می‌یابد. این امر در ماده 286 ق.آ.د.ک مورد تایید قرار گرفته است. با این حال، قانون در مورد میزان تاثیر پرونده شخصیت بر رای قاضی ساکت است و نحوه تشکیل پرونده شخصیت در ایران و فاصله بسیار آن با آزمون‌های استاندارد مبتنی بر الگوی خطر، نیاز، مسئولیت‌پذیری، این ابهام را ایجاد می‌کند که چه‌بسا نارسایی قوانین، به اجرای ناقص و دیوان‌سالارانه منتهی شود. به منظور رفع این ابهام، با روش تحلیل ثانویه و تجزیه‌وتحلیل کمی و کیفی داده‌ها، 43 پرونده شخصیت از پرونده‌های کیفری اطفال و نوجوانان در سال 1401 در شعبه کیفری 2 دادگاه اطفال و نوجوانان شهر همدان بررسی و احکام آن به‌صورت جزءبه جزء و عمیق مورد مطالعه و اطلاعات لازم از پرونده شخصیت آن‌ها رونوشت برداری گردید.یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که پرونده شخصیت برای تمامی اطفال و نوجوانان متهم به جرایم درجه 4 تا 6 در نمونه مورد بررسی تشکیل شده است؛ ولی پرسش‌های آن با استانداردهای سنجش بزهکاری اطفال و نوجوانان فاصله زیادی دارد و هیچ روش دقیقی برای تعیین میزان خطر تکرار جرم طفل یا نوجوان وجود ندارد و آرای صادره از سوی قاضی چندان متاثر از محتویات پرونده شخصیت نیستند.

the status of the personality profile in the criminal justice process of children and adolescents (case study of hamedan city)

the policy of correction and treatment and individualization of punishments can only be achieved by identifying the personality of the perpetrator and the risk and protective factors, and the personality profile is a tool for implement of this policy. including extensive personal, family, social, and criminal information, the personality profile is crucially important in juvenile cases, due to the impairment of cognitive development. this is confirmed in article 286 of the criminal procedure law. however, the law is silent about the impact of it on the judge’s decision. the manner of filing it in iran and its great distance from the standard tests based on the model of risk-need-responsibility creates the ambiguity that the insufficiency of the laws may lead to incomplete and bureaucratic implementation. in order to resolve this vagueness, applying the method of secondary and quantitative analysis of data, 43 personality files from the criminal cases of juveniles in 2023 were examined in the criminal branch 2 of the juvenile court of hamedan and their rulings were studied and the vital information was copied from their personality profile.    the findings of the research indicate that personality profile has been prepared for all juveniles accused of 4th to 6th degree of ta’ziri crimes, but the questions are far from the standards of assessing the delinquency of juveniles and there is no accurate method to determine the risk level of juvenile recidivism and the decisions of judges are not much affected by the contents of the personality profile.