تحلیل ساختاری متن سوره الحاقة

مکتب نقدی ساختارگرایی که در غرب مطرح و سپس در میان ما متداول گردید با انجام پژوهش‌های زبانی به دنبال روشن کردن ماهیت آثار ادبی و ویژگی‌های آنهاست. این مکتب کشف انسجام شکلی و معنایی میان این آثار را هدف خود قرار داده است. ساختار در حقیقت برگرفته از مجموع روابط موجود در اجزاء یک اثر است و ساختارگرایی آنها را به‌عنوان یک نظام کامل و یک کل درهم‌تنیده مورد بررسی قرار می‌دهد. بی‌شک با به‌کارگیری این نظریه‌های جدید در تحلیل متن قرآن که متنی ادبی و بی‌نظیر می‌باشد، می‌توان به‌صورت علمی جنبه اعجاز ادبی آن را از نظر زیباشناسی مشخص کرد. یافتن تناسب و ارتباط تنگاتنگ میان آیات، هماهنگی کامل لفظ و معنا و موسیقی، تاثیرگذاری کلام خدا را نمایان‌تر می‌سازد. این در حالی است که برخی گاه بی‌ارتباطی آیات در سوره‌های قرآن را مطرح می‌کنند. از این رو بحث حاضر تلاش دارد با روش تحلیلی توصیفی و پس از ارائه مباحث مقدماتی پیرامون شیوه تحلیل متون در نقد ساختاری که امری ضروری به نظر می‌رسد، ساختار سوره «الحاقه» را بررسی و انسجام ساختاری آن را در سه سطح موسیقایی، واژگانی و نحوی در سطح کل سوره و آیات مشخص سازد. بررسی ساختار و محتوای سوره مورد بحث، هماهنگی میان غرض و معنا و لفظ را به‌خوبی نمایان می‌سازد. ایقاع حروف، کلمات و نوع جملات و ساختار کوتاه آیات و واژگان آن با توجه به غرض سوره یعنی ترسیم صحنه‌های قیامت و نشان دادن هول و هراس حاکم بر آن و... بیانگر شدت و عظمت موضوع است.