تفسیر مقارن/ تطبیقی؛ فرازبانی لغزان و لرزان

«تفسیر مقارن/ تطبیقی» به‌مثابه ایده و پدیده‏ای نو، نیازمند پرسش و سنجش منطقی، روش‏شناختی و معرفت‏شناختی است. سنجش تحلیلیِ تلقی‏های موجود، نشان می‏دهد جز درکی خام از عنصر «مقارنه» که آن‏ها را به یکدیگر پیوند داده است، درک و درد مشترکی درباره این تفسیر وجود ندارد. درک بسیط از مقارنه و تکیه صِرف بدان و بی‏بهره‏گی و بیگانگی از چند و چون تجارب مطالعات مقایسه‌ای در سایر قلمروهای معرفتی، تلقی‏های موجود را به کوشش‌های نافرجام و ناتمامی بدل ساخته است، به طوری که پرسش‌های تفسیرپژوهانه بسیاری را چنان که باید پاسخ درخوری نداده یا اساساً بی‌پاسخ نهاده‌اند و حتی در نشان دادن مرز میان این تفسیر با سایر گونه‏های تفسیری و حتی مطالعات مقارن غیرتفسیری ناتوانند. بخشی از این ناتوانی‏ها نیز به اتکا به یک ابزار تفسیری (مقارنه)، به‏مثابه یک مولفه تفسیر بازمی‏گردد. تفسیر مقارن/ تطبیقی به‌مثابه یک فرازبانِ نوپدید در ساحت تفسیرپژوهی قرآن، فرازبانی لرزان و لغزان و همچنان با دشواره‏های بسیاری روبه‏روست.